Een Wereld zonder Grenzen
|
Ook al hebben we in Nederland zelf sinds 1945 geen oorlog en oorlogsgeweld meer gehad, we zijn sindsdien wel bij oorlogen betrokken geweest. Denk daarbij aan de strijd in Indonesië en Nieuw-Guinea. Vanaf de jaren '60 hebben veel Nederlandse militairen deelgenomen aan VN-Vredesmissies in onder andere het Midden-Oosten.
In de strijd tegen het internationale terrorisme is Nederland betrokken (geweest) bij gewapende inzet in Irak, Afghanistan, de Balkan en Mali. Als gevolg van oorlogshandelingen elders zijn er ook Nederlandse burgerslachtoffers te betreuren geweest. De ramp met de MH-17, die boven het oosten van de Oekraïne werd neergeschoten is daarvan het trieste bewijs. Beladen Landschap
Van 4 februari t/m 4 juni 21017 was in het Fries Museum de expositie "Beladen Landschap" te zien. Diverse kunstenaars uit binnen- en buitenland tonen hun visie op ingrijpende gebeurtenissen in de (recente) wereldgeschiedenis. Plaatsen als Auschwitz, Lampedusa en Aleppo staan in ons geheugen gegrift. In de beeldende kunst heeft de geschiedenis zijn sporen nagelaten. Kunstenaars geven al decennia lang betekenis aan ‘beladen’ landschappen. Voor Anselm Kiefer is heel Duitsland als landschap besmet. In het Fries Museum is zijn werk Bilder-Streit te zien. Met linoleum, olieverf, zand en jute toont hij zijn behoefte aan een nieuwe Duitse identiteit. Waar Kiefer een zoektocht verbeeldt, legt Sophie Ristelhueber letterlijk de bestaande sporen van conflict vast. Haar werk Fait laat de bijna serene overblijfselen van de eerste Golfoorlog in Koeweit zien. 
Het wereldberoemde schilderij van Pablo Picasso verbeeldt de onbeschrijfelijke pijn van de slachtoffers van het bombardement op het Spaanse dorp Guernica in 1937. Foto van het schilderij gemaakt in het Museo Reina Sofia in Madrid.
Borders
Klik hier voor de keuze-opdrachten bij Borders.
Walled World
Klik hier voor de keuze-opdrachten bij Walled World.
De grens tussen stad en omliggende land bestond in het verleden vaak uit een hoge muur en een gracht. Op slechts een beperkt aantal plaatsen kon men toegang tot de stad krijgen. Dit is de kaart van Franeker. Het noorden is hier onder. Recentelijk zijn bij graafwerkzaamheden resten van de Dongjumer Poort gevonden. Er gaan nu stemmen op, deze stadspoort weer in oude staat op te bouwen.
|
De Berlijnse Muur
De Berlijnse Muur was jarenlang hét symbool van een ondoordringbare grens.
Klik hier voor de keuzeopdrachten. Vluchtelingen in Europa
Extra aandacht aan het vluchtelingenvraagstuk besteden we in de lessenserie, die speciaal door Vluchtelingenwerk Nederland is gemaakt.
Door oorlog en geweld ontvluchten duizenden mensen het Midden-Oosten. Klik hier voor de toepassingsopdrachten.
Gelukzoekers
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog verlieten veel Nederlanders hun land voor de hoop op een betere toekomst in Canada, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten.
Ommuurde Steden
'Our Walled World' (Onze Ommuurde Wereld) is de titel van een reportage in The Guardian.
|
Zichtbare Grenzen
Deze bijzondere foto toont de (kunstmatige) grens tussen Pakistan en India en werd op 23 september 2015 door de bemanning van Expeditie 45 aan boord van het ISS gemaakt. Het is één van de weinige plekken op aarde, waar een kunstmatig aangelegde grens vanuit de ruimte zichtbaar is. Die zichtbaarheid wordt in dit geval bevorderd door duizenden bewakingslichten. Klik hier voor meer informatie over deze foto. Bron: NASA.
Onzichtbare grenzen
|
Je ziet geen slagbomen wanneer je van de ene naar de andere tijdzone gaat. Dat is meestal ook zo bij het passeren van een taalgrens. In dat laatste geval merk je dat pas aan de plaatsnaamborden langs de weg. In het Verkehrshaus der Schweiz in Luzern hebben ze tientallen plaatsnaamborden opgehangen, waarop alle vier officiële landstalen te zien zijn.
De tijdzones van de wereld op een kaart gemaakt door Craig Lotter. Alles over tijdzones vind je op timeanddate.com.
|
|
De module 'Een Wereld zonder Grenzen' kan gebruikt worden bij 'Grenzen en Identiteit' van o.a. KED Module 15 en De Geo. Naast de lesstof besteden we veel aandacht aan de actualiteit. De oorlog in Syrië, de burgeroorlog in Lybië en het oplaaien van de oorlog in Jemen, hebben een grote vluchtelingenstroom richting Turkije en Europa doen ontstaan. Welke inzet vraagt dat van Nederland ? Wat kunnen we doen ?
Kernbegrippen
In deze module gaan we nader in op de betekenis en het gebruik van het begrip identiteit. De begrippen grens en identiteit zijn nauw met elkaar verbonden.
|
Grenzen
Een grens vormt de scheiding tussen twee landen of andere (meestal bestuurlijke) eenheden zoals een gemeente of provincie. Algemeen onderscheidt men:
|
Identiteit
Over de betekenis en de inhoud van het begrip identiteit valt veel te zeggen en de meningen zijn niet onverdeeld. We zullen hieronder kort ingaan op een drietal, aardrijkskundig relevante, vormen van identiteit: Sociale identiteit is het bewustzijn van een persoon tot een bepaalde groep te behoren en door anderen als zodanig behandeld te worden. Die groep heeft een (gewenst) zelfbeeld en wordt door anderen als uniek onderscheiden. Het zelfbeeld hoeft niet overeen te komen met het beeld dat buitenstaanders van een groep hebben, dat vaak gekenmerkt wordt door stereotypes.
Culturele identiteit is de identiteit die een bepaalde groep zichzelf heeft 'aangemeten' op grond van hun gemeenschappelijk verleden. Een culturele identiteit ontstaat als een groep of een samenleving kiest voor een groepsverbondenheid die ze zelf vaststelt op basis van gemeenschappelijke waarden.
Nationale identiteit is de collectieve identificatie met de natiestaat. De nationale identiteit is onderdeel van de sociale- en culturele identiteit. De Amerikaanse antropoloog en politicoloog Benedict Anderson spreekt over naties als 'verbeelde gemeenschappen' omdat men elkaar nooit allemaal persoonlijk kan kennen, maar er onderling wel een binding gevoeld wordt. Die binding wordt versterkt door de aanwezigheid van zaken waarmee men zich kan identificeren, zoals bijvoorbeeld in nationale geschiedenissen en literatuur, maar ook in wat wel 'uitgevonden tradities' worden genoemd.
|
Titelfoto: Grenzen van een onschuldige aard: de internationale datumgrens en die van de verschillende tijdzones.