Whakaari - The White Island
|
Whakaari is de naam, die de Maori hebben gegeven aan de op dit moment meest actieve vulkaan van Nieuw-Zeeland. In het Engels staat de vulkaan bekend als White Island, het Witte Eiland.... een toepasselijke naam, want het kleine eiland is gedurende een groot deel van het jaar getooid met een fraaie witte wolkenhoed. Ook de twee grote kolonies met Jan-van-Genten doet het, zeker van een afstand, lijken alsof het eiland met sneeuw is bedekt.
Vanuit de haven van Whakatane vertrekt bij goed weer bijna elke dag wel een boot van de familie Tait richting het Witte Eiland. Soms met wetenschappers, maar veelal met een groepje toeristen. De PeeJay IV is een snelle boot, die er toch nog bijna 2 uren over de 50 kilometer doet om bij het eiland te komen. Ook al lijkt de zee vrij rustig, vaak is het nog nodig om in een kleine rubberboot over te stappen. De grote boot zou in het ondiepe water gemakkelijk lek kunnen stoten op de rotsen. Bekijk hier de Noarderljocht foto-reportage over Whakaari.
Op verschillende plaatsen in en rond de krater komt stoom uit scheuren en spleten. De opgeloste mineralen slaan vervolgens bij afkoeling neer. De gele kleur is zwavel.
In 1885 begon de winning van zwavel, dat hoofdzakelijk een toepassing vond als kunstmest voor landbouwbedrijven.
Tot september 1914 werd Whakaari 'bewoond' door mijnwerkers, die hun kamp aan de noordzijde van het eiland hadden opgeslagen. Tijdens hun werk werden ze overvallen door een lahar, een modderstroom, die plotseling ten gevolge van een uitbarsting ontstond en een groot deel van de kraterrand wegspoelde.
Lees hier meer: 'Disaster at White Island' (Vaughan Yarwood in New Zealand Geographic). Nieuwe vulkanen
Op dit moment werkt een team van het Duitse GEOMAR en het Nieuw-Zeelandse GNS aan een groot geologisch onderzoek in het zeegebied ten noorden van het Noorder-Eiland van Nieuw-Zeeland. Bij het onderzoek in de buurt van de Colville- en Kermadic Rug, de Kermadic Trog, daar waar de Pacifische- en de Australische Plaat met elkaar botsen, zijn zo'n 80 vulkanen ontdekt. Vanuit het merendeel van deze onderzeese vulkanen vloeit mineraalrijk materiaal in het oceaanwater. Lees hier het artikel in de New Zealand Herald van 23 april 2017. 
Eén van de nieuw ontdekte vulkanische systemen in de buurt van de Kermadic Trog. Foto: GEOMAR/GNS, gepubliceerd in de New Zealand Herald van 23 april 2017.
|
De boottocht vanuit Whakatane naar Whakaari neemt, afhankelijk van de zeegang, ongeveer 2 uren. Al van verre zijn de witte stoomwolken boven het eiland te zien.
Captain James Cook is op 31 oktober 1762 de eerste Europeaan, die melding van het eiland maakt. Hij schrijft een dag later in zijn logboek: "...The land seen yesterday... I have named it White Island because as such it always appear'd to us...."
Pas in 1826 realiseerde men zich, dat het eiland eigenlijk de top van een vulkaankrater was. Vanaf de zeebodem is de vulkaan maar 760 meter, waarvan er 321 meter boven water uit steekt. 
Whakaari vanuit de lucht gezien. Foto: Lloyd Homer met toestemming van GNS Science geplaatst.
Zwavel als meststof
Zwavel is na stikstof, kalium en fosfaat het belangrijkste plantenvoedende element. Door verschillende oorzaken kan de hoeveelheid zwavel in de bodem van landbouwgronden en gewassen afnemen. In voorkomende gevallen, kan het noodzakelijk zijn, zwavel aan de bodem toe te voegen. Dat kan door uitstrooien. In Nederland is het element veelal een belangrijk bestanddeel van kunstmest. Daar waar nodig wordt de kunstmest over het land uitgereden. In een land als Nieuw-Zeeland gebeurt dat ook vanuit de lucht. Dit noemt men daar 'topdressing'. 
'Topdressing' in Nieuw-Zeeland. Bron: TeAra, the Encyclopedia of New Zealand.
zwavel als meststof - website BodemAcademie
The Fertiliser Industry - TeAra Encyclopedia of New Zealand
|
De Taupo Vulkanische Zone omvat de grote vulkanen van de Tongariro in het zuidelijke deel en Whakaari in het noordelijke deel. De begrenzing met de rode lijn is bij benadering. Bron: Digital Globe©2014, National Geographic MapMaker Interactive.
The White Island - New Zealand Geographic
New Zealand Geographic maakte in 2016, dus ruim voor de laatste uitbarsting, een reportage over Whakaari.
Klik hier voor de video over Whakaari - New Zealand Geographic.
In de New Zealand Geographic (Issue 162 van maart/april 2020) staat een artikel over de uitbarsting van 9 december 2019: "What happened on Whakaari?"
Bekijk hier de Noarderljocht foto-reportage over Whakaari.
Deze infographic werd gemaakt door Rafa Estrada:
