Bodemprofiel
|
Een bodemprofiel is een (meestal) gelaagde doorsnede van de bovenste 1 á 2 meter van het totale bodempakket. Soms zijn de verschillende lagen (horizonten) heel goed te herkennen, een andere keer minder goed.
Je kunt je voor stellen, dat als je bijvoorbeeld in de grond gaat spitten, of wanneer er geploegd wordt, deze verschillende lagen niet goed meer te onderscheiden zijn. De grond is dan te veel verstoord. 
Archeologen van de RUG hebben de verschillende bodemlagen gemarkeerd voor nader onderzoek. De veenterp in Blitsaerd (bij Leeuwarden) werd in de zomer van 2015 onderzocht.
Opdrachten
Voor dit bodemonderzoek worden er boringen tot op een diepte van 100 centimeter uitgevoerd op een aantal van te voren geselecteerde plaatsen. Deze 5 locaties voldoen bij voorkeur aan de volgende voorwaarden:
1. Maak een selectie van tenminste 5 locaties, waar een bodemprofiel gemaakt kan worden. Deze selectie wordt gemaakt met behulp van beschikbare (kaart)informatie.
a. Gebruik het Dinoloket en de grondsoortenkaart van Edugis voor de selectie van de locaties. b. Maak met behulp van Dinoloket een boring (appelboor) op de gekozen locatie. (indien niet mogelijk: maak een boring op de dichtsbijzijnde locatie). c. Maak een dwarsdoorsnede m.b.v. Dinoloket gegevens tussen 2 gekozen locaties. 2. Voer de grondboring op de locatie uit volgens de procedure in de handleiding.
3. Maak een foto of een zo nauwkeurig mogelijke tekening van het gemaakte bodemprofiel. Verpak het profiel daarna voor nader onderzoek in het laboratorium/werkplaats.
4. Maak van de verkregen bodemprofielen een nauwkeurige analyse. Gebruik daarvoor de handleiding.
5. In een later stadium vergelijken we onze bevindingen met bodemmateriaal van andere plaatsen, waaronder grond uit de kwelders van buitendijks Fryslân, de zandgronden van de Friese Wâlden en de veengrond van het Lage Midden van de provincie.
(Bij voldoende beschikbare onderzoekers, kan dit onderzoek uiteraard gelijktijdig plaatsvinden). |
Bronnen en Media
Screenshot van de Edugis datalaag: grondsoort.
Een dwarsdoorsnede tussen 2 willekeurig gekozen locaties in Het Bildt.
De bovenste 25 centimeter van dit stukje buitendijks gebied is rijk aan humus. Het zoutgehalte is beduidend hoger, dan aan de andere kant van de zeedijk. Een plant als zeekraal smult er van.
|
Bodemdaling in Nederland
Op 8 september 2020 kwam de Bodemdalingskaart Nederland 2.0 online. Met behulp van de kaart krijg je een goed inzicht in de beweging van de bodem. De data is tussen 2015 en 2019 verzameld. De nauwkeurigheid en de detaillering is ten opzichte van van de eerdere versie fors toegenomen. De kleurnpixels laten de verzakking of verhoging in mm per jaar zien. In het bovenstaande voorbeeld is die data op de grondsoortenkaart van Fryslân gelegd. Opvallend is de bodemdaling in het noordwesten en rond de Burgumer Mar. Deze kaart is een screenshot van de viewer van de Bodemdalingskaart 2.0.
Meer over bodem
Voor de verdieping in dit onderwerp organiseren we een ééndaagse excursie, waarbij we een bezoek brengen aan het Geologisch Museum Hofland en het Wereld Bodem Museum in Wageningen. De korte veldwerkopdracht in dit dagprogramma wordt uitgevoerd op/rond de Grebbeberg.
Titelfoto: Een bodemprofiel gemaakt tijdens opgravingen bij de terpzool van Sotterum bij Schettens.