GeoGraphixs - Geo Nieuws
Op deze pagina het laatste nieuws, nieuwe apps of toepassingen, kaarten, atlassen en foto's..... Nieuwe websites en interessante artikelen van rond de hele wereld.
Fryske Taalatlas 2022
|
22 september 2023 - In Franeker is vandaag de nieuwste versie van de Streektaalatlas gepresenteerd, met daarin de nieuwste gegevens over niet alleen de Friese taal, maar ook alle in de provincie voorkomende dialecten. Binnen enkele dagen ook online te raadplegen. Op de site van de Provinsje Fryslân is de voorgaande versie uit 2020 te raadplegen.
|
Koninklijk Planetarium Eise Eisinga op de UNESCO Werelderfgoedlijst
|
19 september 2023 - Vandaag is het Koninklijk Planetarium van Eise Eisinga in Franeker op de UNESCO Werelderfgoedlijst geplaatst. Het oudste, nog werkende, planetarium ter wereld werd tussen 1774 en 1781 door Eisinga in zijn woonhuis geconstrueerd.
Meer over het Planetarium en op de website van het Koninklijk Planetarium Eise Eisinga.
Hiernaast: een deel van het wereldberoemde plafond in Franeker. Nu Werelderfgoed (VRS5344).
|
|
Regenerate - Noorderlicht Internationaal Foto Festival 2023
18 september 2023 - Nog tot en met 10 december op verschillende locaties in de drie Noordelijke provincies: REGENERATE Noorderlicht Internationaal Foto Festival met werk van Rebecca Najdowski (VS, 1981).
We raken al bijna gewend aan de bosbranden die over de hele wereld steeds vaker uitbreken, vermoedelijk als gevolg van de klimaatverandering. Rebecca Najdowski wil met haar werk die gewenning tegengaan en onze betrokkenheid een impuls geven. Tijdens de 'Zwarte Zomer' van 2019-2020 werd Australië overweldigd door enorme bosbranden, zo intens, dat ze zelfs vanuit de ruimte zichtbaar waren. Veel natuur werd gereduceerd tot as. Twee jaar na de zwarte zomer keerde Naijdowski terug naar het gebied, met speciale camera's, die andere golflengten kunnen registreren. Als we buiten ons natuurlijke spectrum kijken, wordt, onzichtbaar voor onze ogen, het proces van herstel tastbaar en blijkt onder het zwartgeblakerde oppervlak het leven terug te keren. Ze zet wetenschappelijke methodes creatief in om ons anders, met meer empathie te laten kijken naar de klimaatcrisis (foto hierboven).
Ecognosis 2021 (foto hieronder)
De term 'ecognosis' is geïntroduceerd door Brits filosoof Timothy Morton. Het refereert aan het besef dat de niet- menselijke natuur een wezenlijk onderdeel vormt van ons zijn, dat het de wortels van ons denken doordrenkt. De bewustwording van deze co-existentie ligt aan de basis van ecologisch denken in kunst, politiek en moraliteit. De installatie van kunstenaarsduo BetweenTwoHands bestaat uit Erin Tjin A Ton (Nederland, 1985) en Gosia Kaczmarek (Polen, 1981) is geïnspireerd door het boek 'The World Without Us' van Alan Weisman, waarin de auteur beschrijft hoe de natuur de wereld overneemt zodra de mens verdwijnt. BetweenTwo Hands wil de kijker raken met maatschappelijke thema 's, zoals de vervreemding van het individu in een technologische omgeving.
We raken al bijna gewend aan de bosbranden die over de hele wereld steeds vaker uitbreken, vermoedelijk als gevolg van de klimaatverandering. Rebecca Najdowski wil met haar werk die gewenning tegengaan en onze betrokkenheid een impuls geven. Tijdens de 'Zwarte Zomer' van 2019-2020 werd Australië overweldigd door enorme bosbranden, zo intens, dat ze zelfs vanuit de ruimte zichtbaar waren. Veel natuur werd gereduceerd tot as. Twee jaar na de zwarte zomer keerde Naijdowski terug naar het gebied, met speciale camera's, die andere golflengten kunnen registreren. Als we buiten ons natuurlijke spectrum kijken, wordt, onzichtbaar voor onze ogen, het proces van herstel tastbaar en blijkt onder het zwartgeblakerde oppervlak het leven terug te keren. Ze zet wetenschappelijke methodes creatief in om ons anders, met meer empathie te laten kijken naar de klimaatcrisis (foto hierboven).
Ecognosis 2021 (foto hieronder)
De term 'ecognosis' is geïntroduceerd door Brits filosoof Timothy Morton. Het refereert aan het besef dat de niet- menselijke natuur een wezenlijk onderdeel vormt van ons zijn, dat het de wortels van ons denken doordrenkt. De bewustwording van deze co-existentie ligt aan de basis van ecologisch denken in kunst, politiek en moraliteit. De installatie van kunstenaarsduo BetweenTwoHands bestaat uit Erin Tjin A Ton (Nederland, 1985) en Gosia Kaczmarek (Polen, 1981) is geïnspireerd door het boek 'The World Without Us' van Alan Weisman, waarin de auteur beschrijft hoe de natuur de wereld overneemt zodra de mens verdwijnt. BetweenTwo Hands wil de kijker raken met maatschappelijke thema 's, zoals de vervreemding van het individu in een technologische omgeving.
World Clean-Up Day 2023
16 september 2023 - De voorlopige cijfers van de wereldwijde opruimactie van zwerfafval:
Meer over World Clean-Up Day. De volgende editie is op 20 september 2024. Noteer de datum alvast.
Medicane Daniel
|
10 september 2023 - Enkele dagen nadat afcheidnemend NOS-weerman Gerrit Hiemstra zijn 'Storm Gerrit' krijgt, woedt in het Middellandse Zeegebied Daniel. De medicane zorgt voor zware regenval in het Lybische kustgebied rond de stad Derna. enkele dagen wordt de omvang van de natuurramp in het door oorlog en geweld geteisterde land duidelijk. Het aantal dodelijke slachtoffers loopt op richting de 12.000 met daarbij een nog groter aantal vermiste mensen. Volg hier de berichtgeving op NOS.nl. Meer over hurricanes en medicanes.
Medicane Daniel voor de Lybische kust op 10 september 2023 om 16.15 uur. De blauwe kleuren in de wolken geven de plaatsen met zware neerslag aan. Op plaatsen rond de stad Derna is meer dan 700mm aan neerslag gemeten. De gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid neerslag in Nederland bedraagt zo'n 850mm. Foto: MeteoBlue.
|
|
Aardbeving Marokko
Het persoonlijk leed is onmenselijk groot. In de loop van zaterdagmorgen loopt het dodental al op naar 2000... Foto: GettyImages. Bron: BBC News, 9 september 2023.
|
9 september 2023 - Op vrijdagavond 8 september, om 23.11 uur lokale (en Nederlandse) tijd is centraal Marokko getroffen door een zware aardbeving met een kracht van 6.8 op de Schaal van Richter. Negentien minuten later volgde er een krachtige naschok van 4.8. Naast de stad Marrakech is een groot aantal dorpen in de wijde omgeving getroffen. Op NOS.nl kun je de gebeurtenissen in het liveblog volgen. Meer informatie over deze en eerdere aardbevingen vind je op Bewegende Wereld.
|
De Schilders van het Friese Land
|
9 september 2023 - Deze expositie in het Fries Landbouwmuseum in Leeuwarden geeft een beeld van de ontwikkelingen in de landbouw in de provincie en de ingrijpende gevolgen voor het landschap. De transitie van kleinschalig naar grootschalig, van extensief naar intensief is desastreus geweest voor het landschap. We zien nu alleen gladgestreken groene velden waarin vogels niets meer te zoeken hebben, de megastallen en de grote opslagloodsen, die de plaats innemen van de ooit zo kenmerkende boerderijen. De kunstenaars geven je, ieder op hun eigen manier, een impressie van hoe het ooit was: zo zag Friesland er uit. Nog tot 31 oktober te zien, of neem een kijkje op Noarderljocht.
|
De pleats fan ús heit, Doet Boersma (RDV1088).
|
Zo klonk Nederland
|
8 september 2023 - Vandaag verscheen de derde podcast van het team van Vroege Vogels BNN VARA: van toendra naar taiga. Luister naar de geluiden van de dieren die ooit in Nederland leefden. eerder in deze prachtige podcasts verschenen: de poolwoestijn (aflevering 2) en in de eerste aflevering: de mammoetsteppe.
|
Donkere wolken boven het wad
|
6 september 2023 - De Verenigde Naties bij monde van de UNESCO laat opnieuw van zich horen. Ditmaal betreft het een waarschuwing aan de Nederlandse regering om geen nieuwe boringen naar olie en gas meer in het UNESCO Werelderfgoed Waddenzee meer toe te staan. De UNESCO dreigt de erfgoedstatus in te trekken. Het tijdperk van de fossiele brandstoffen moet zo snel als mogelijk ten einde komen. Niemand wil, dat onze Waddenzee verder wordt aangetast. Voor Den Haag rest er maar één optie: afscheid nemen van fossiel.
Bekijk hier het UNESCO rapport. Voor meer over het Nederlandse Werelderfgoed kijk je hier. |
Cumulusbewolking pakt zich samen boven het wad bij Zwarte Haan op dinsdag 29 augustus 2023 (VRS1324).
|
Zand is redding voor de eilanden, maar rampzalig voor de zee
Voor de kust van Sri Lanka wordt zand van de zeebodem op het strand gespoten. Foto: AFP via Getty Images. Bron: BBC News, 6 september 2023.
Binnenkort verschijnt de reportage over de zandsuppletie op Ameland op Noarderljocht.com.
Lees ook het artikel 'How the scramble for sand is destroying the Mekong Delta', door Beth Timmins, BBC News 19 December 2019.
|
6 september 2023 - Op dit moment werkt Rijkswaterstaat met groot materieel aan de versterking van de Noordwestpunt van Ameland. Als het werk daar klaar is, begint men met het oostelijke duingebied van Vlieland. Op Ameland is er tussen strandpaal 1.2 en 4.2 bij Hollum zo'n 2,4 miljoen kubieke meter zand op het strand gespoten. Daarnaast wordt er nog eens 4 miljoen kubieke meter zand tussen de strandpalen 13 en 23 vlak voor de kust aangebracht. De operaties moeten de eilanden de komende tijd een betere bescherming bieden. Op deze dag publiceert o.a. BBC News een rapport van het United Nations Environment Programme (UNEP) van de Verenigde Naties, waarin wordt gewaarschuwd voor de (meestal) onherstelbare schade die aan de zeebodem wordt toegebracht door baggerschepen, niet alleen voor zandsuppletie, maar bijvoorbeeld ook voor de zandwinning ten behoeve van de glasindustrie. Het artikel noemt de activiteiten bij de Waddeneilanden weliswaar niet specifiek, maar het is te betwijfelen, dat de schade aan de Noordzeebodem zich kan herstellen.
|
In de GeoGraphixs mediatheek vind je de informatiebladen (in Nederlands en Duits) die Rijkswaterstaat maakte voor het zandsuppletieprogramma op Ameland: 'Meer zand voor Ameland'. Kijk ook op de site van Rijkswaterstaat.
International Antarctic Centre
|
25 augustus 2023 - Op Noarderljocht vind je een nieuwe reportage over het International Antarctic Centre op de luchthaven van Christchurch. Vanuit dit centrum wordt internationaal onderzoek uitgevoerd en gecoördineerd door de Verenigde Staten, Italië en Nieuw-Zeeland. Vanaf de luchthaven is er een verbinding met de onderzoeksstations McMurdo en Scott op Ross Island. Tragisch toeval wil, dat op deze dag bekend werd, dat een grote Keizerspinguïn kolonie ten gevolge van afbrekend zee ijs is verwoest. Naar schatting zijn meer dan 10.000 kuikens omgekomen. Science - BBC News, 25 augustus 2023.
|
|
Zes ton strandafval
|
16 augustus 2023 - In de afgelopen 15 dagen is meer dan 6000 kilo afval door vrijwilligers de Boskalis Beach Cleanup Tour van de Nederlandse stranden opgeruimd. Iets kleinschaliger is de wekelijkse, zwerfafval opruimronde in de Trynwâlden. Deze morgen leverde €1,20 aan statiegeld op voor het Koningin Wilhelmina Fonds. Het hadden er 30 cent extra kunnen zijn, maar de twee platgeknepen blikjes werden helaas niet geaccepteerd bij de lokale supermarkt.
Kijk op Zwerfafval wat jij kunt doen. |
Zonnebeke 1917
|
18 juli 2023 - Op een dag waarop de media berichten van bombardementen en luchtaanvallen op zowel Oekraïense steden en op De Krim, brengt een min of meer toevallig bezoek aan de online fotocollectie van het Museum van de Nieuw-Zeelandse Luchtmacht in Wigram ons terug naar de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog. Twee luchtopnames uit 1917 tonen hoe het kleine dorp Zonnebeke, ten oosten van Ieper volledig werd weggevaagd. Uiteindelijk kon het opnieuw worden opgebouwd. Kijk hier voor de vergelijkende foto's.
|
Een recente opmame van het dorp Zonnebeke bij Ieper. Foto: Google Earth.
|
Friese Terpen in Doorsnede
|
20 juni 2023 - Nieuw in de GeoGraphixs mediatheek is 'Friese Terpen in Doorsnede', onder redactie van Johan Nicolay en Gilles de Langen. In het boek met bijbehorende profiel- en vlaktekeningen staan 7 terpen centraal. Tussen 2006 en 2012 zijn steilkanten van de terpen van Eanjum (2006), Achlum (2009), Jelsum (2010), Furdgum (2011), Easterbeintum (2011), Dronryp-Zuid en Dronryp-Oost (2012) onderzocht. Het onderzoek van deze terpen biedt een schat aan informatie over de bewoningsgeschiedenis van het Friese terpengebied. FrieseTerpen in Doorsnede I en II (Profiel en vlaktekeningen), J. Nicolay en G. de Langen (redactie), Vereniging voor Terpenonderzoek, Groningen, 2023, ISBN 9789082969122. Met grote dank aan Boekhandel Burgum.
Kijk ook op de website van de Vereniging voor Terpenonderzoek voor meer informatie over deze nieuwe publicatie. Onder: de terp van Easterbeintum gefotografeerd tijdens een GeoGraphixs fotovlucht, 1 juni 2019 (VRS 2081). |
Opwarmend zeewater dichtbij huis
|
19 juni 2023 - Opwarming van de aarde en het warmer worden van het oceaan- en zeewater is niet een gegeven in een verweg-verhaal. In dit artikel van Justin Rowlatt, getiteld 'Sudden heat increase in Seas around UK and Ireland', BBC News, 19 juni 2023, wordt aangegeven, dat de gemiddelde temperatuur van het water aan het oppervlak rond de Britse eilanden, onze westerburen, in vergelijk met de gemiddelde temperatuur van dat water in de jaren tussen 1981 en 2016, is toegenomen. Deze liggen op sommige plaatsen tussen de 3 en 4°C hoger in vergelijk met de zelfde tijd in het jaar uit die periode.
De verwachting is, dat de temperatuur o.a. door El Niño nog hoger zal worden. Kijk hier voor meer over El Niño en La Niña. Lees ook het artikel Warum sich der Nordatlantik so stark aufheizt van Martin Scheufens op GEO, gepubliceerd op 15 juni 2023.
|
Op 10 juni verscheen op BBC Science het artikel van Matt McGrath: El Niño planet-warming weather phase has begun.
Plastic Doodt
|
5 juni 2023 - Bij de meeste mensen is de ramp met het grote containerschip MSC Zoe al lang weer uit het geheugen. Het schip verloor in de nacht van 1 op 2 januari 2019 maar liefst 342 containers. De stranden van de Waddeneilanden lagen daarna wekenlang bezaaid met een ongelofelijke hoeveelheid rotzooi. Nu 3 jaar later is de meeste troep wel opgeruimd, althans de grotere stukken rotzooi. Bij een kleine steekproef op dinsdag 30 mei 2023, gedaan ter hoogte van Paal 1 aan de Waddenzee kant bij Hollum op Ameland, werd in het vloedmerk (in een pakket van 40 bij 40 cm en een dikte van gemiddeld 10 centimeter) deze hoeveelheid plastic aangetroffen.
|
|
|
Daar bleef het helaas niet bij....
Onder de Calvé Pindakaas dop bevinden zich de 361 HDPE-korrels, die in dit zelfde proefmonster werden aangetroffen. Naarmate dit soort korrels zich langer in het water bevindt, zorgt de aangroei van alg ervoor, dat ze door vogels voor voedsel worden aangezien. Kijk hier voor meer over plastics en microplastics. Meer over de HDPE-korrels en Coastwatch 2019, dat in het teken stond van het in kaart brengen van de gevolgen van de ramp met de containers van de MSC Zoe.
We kregen de onderstaande foto toegestuurd. De foto is gemaakt door Chris Jordan op het eiland Midway. Tot zijn ontzetting trof hij er tientallen dode albatrossen aan.
|
Het laat zich raden waaraan deze albatros is overleden. Fotograaf Chris Jordan maakte deze foto op het eiland Midway in de Grote Oceaan. Hij trof er tientallen dode zeevogels aan. Deze aangrijpende foto maakt deel uit van zijn reportage 'Midway - Message from the Gyre'. Foto: Chris Jordan. Lees ook de reportage, die Anna Turns voor BBC Future maakte: 'The Photo that made the plastics crisis personal' , BBC Future, 3 juni 2023.
Oudste globe wordt UNESCO Werelderfgoed
31 mei 2023 - De oudste globe van de wereld, tussen 1491 en 1494 gemaakt door Martin Behaim is toegevoegd aan de werelderfgoedlijst van UNESCO.
|
De globe werd ontworpen en gemaakt door Martin Behaim (1459-1507), de beschildering werd gedaan door Georg Glockendon de Oudere (overleden in Nürnberg in 1514). Hoewel de globe wordt gedateerd tussen 1491 en 1494, zij er op een later moment nog toevoegingen gedaan. De globe heeft een doorsnede van 51 centimeter. Het pronkstuk is tentoongesteld in het Germanisches Nationalmuseum in Nürnberg.
Drones Imaging/Sketchfab heeft een 3D-model van de globe gemaakt. Klik hier voor het artikel van Peter Carstens in de GEO.
Foto rechts: Germanisches Nationalmuseum, Nürnberg. |
|
70 jaar de Hoogste
|
29 mei 2023 - Vandaag is het 70 jaar geleden, dat de Qomolangma (Mount Everest) voor het eerst door mensen werd bedwongen. Op 29 mei 1953 slaagden Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en Nepalees Tenzing Norgay er in, de 8848 hoge piek in het Himalaya gebergte te bereiken. Toen een prestatie van wereldformaat, tegenwoordig, met alle moderne hulpmiddelen, is het mogelijk, dat jaarlijks horden mensen zich naar de top zeulen. Voor ons blijven Hillary en Norgay de echte helden.
Klik hier voor de infographic, die de Leeuwarder Courant ter aandenken van de 70ste verjaardag van de beklimming maakte (LC 30 mei 2023)..
|
Op diverse plaatsen in z'n geboorteland Nieuw-Zeeland wordt Sir Edmund Hillary geëerd, zoals hier op een grote muurschildering in het stadscentrum van Christchurch. Foto Jetske Anema, Christchurch, 12 april 2023 (DSCN1187). Lees hier het artikel 'Burra-sahib: The legacy of Sir Edmund Hillary', van Vaughan Yarwood, gepubliceerd in de New Zealand Geographic van september/oktober 2003.
Het Grote Kaarten Boek
|
24 mei 2023 - Nieuw in de GeoGraphixs Mediatheek is de Engelstalige versie van het recent verschenen 'Het Grote Kaarten Boek', waarin een overzicht wordt gegeven van 5 eeuwen Nederlandse Kartografie. Het Grote Kaarten Boek toont de mooiste kaarten uit de collectie van het Nationaal Archief, die bestaat uit meer dan 300.000 kaarten en tekeningen. ) In zes thema’s worden in dit boek unieke kaarten in chronologische volgorde getoond en uitgelegd. De kaarten worden historisch ingebed en in de context geplaatst door collectiespecialist cartografie Ron Guleij.
Naast de kaarten over Nederland, wordt er ruim aandacht besteed aan overzeese gebieden, ooit de werkgebieden van de VOC en WIC. Eén van de eerste kaarten van het huidige Nieuw-Zeeland, werd kort na de ontdekking in december 1642 vervaardigd aan boord van de Heemskerck, het schip van Abel Tasman. Op de foto hieronder een deel van deze kaart op een informatiepaneel bij de vuurtoren van Cape Foulwind. Kijk hier voor meer over cartografie van het Onbekende Zuidland. |
|
Op het informatiebord aan de voet van de vuurtoren van Cape Foulwind is de kaart van de westkust van Nieuw-Zeeland afgebeeld. De doorgang tussen het Noorder- en Zuidereiland (nu de Cook Strait) was toen nog niet ontdekt. Cape Foulwind (RDV1956).
Kijk ook op de website Caert-Thresoor, gewijd aan de geschiedenis van de Nederlandse cartografie.
Scans uit de diepte
|
17 mei 2023 - Atlantic Productions/Magellan werken aan een nieuwe documentaire over de Titanic. Ze maken daarbij gebruik van meer dan 70.000 door Magellan gemaakte scans van de resten van de sinds 1912 op de oceaanbodem liggende liner. Via deze BBC publicatie krijgen we alvast een voorproefje. Klik hier voor een eerdere Atlantic Productions documentaire over de Titanic.
Er zijn weliswaar al eerder (detail)foto's van de Titanic gemaakt, maar overzichtsfoto's als hiernaast waren met conventionele fotografie onmogelijk.
Foto: Atlantic Productions/Magellan. Bron: BBC News Science&Environment, 17 mei 2023. |
In puin - Marioepol
16 mei 2023 - Precies een jaar na de Russische bezetting van Marioepol wordt de immense verwoesting van de stad met deze twee foto's pijnlijk duidelijk. Als de gebouwen al niet zware schade opliepen tijdens de bombardementen en raketaanvallen, dan hebben Russische bulldozers in de tijd daarna alles met de grond gelijkgemaakt. Er wordt wel gebouwd, maar de vrees is, dat de nieuw opgeleverde woningen zullen worden toegewezen aan Russisch gezinden. Dat zou de Oekraïense bevolking geen andere keus laten, dan de stad alsnog te verlaten. Er bestaat gelukkig een mogelijkheid, dat het zo ver niet zal komen en dat er binnen afzienbare tijd weer blauw-gele vlaggen in de stad zullen wapperen. De twee onderstaande foto's zijn gepubliceerd door Associated Press. Een team van drie AP journalisten tekende de verschrikkingen van een jaar oorlog in Marioepol op: Erasing Mariupol.
Beweeg de slider om de foto's te vergelijken.
Beweeg de slider om de foto's te vergelijken.
|
Marioepol, 8 mei 2022. Foto: Associated Press
|
Marioepol, 26 april 2023. Foto: Associated Press
|
Onder het puin?
|
14 mei 2023 - Het dorpje Brienz in het Zwitserse kanton Graubünden is inmiddels compleet ontruimd. Naar verwachting zal in de komende dagen een puinlawine het dorp verwoesten. De gevolgen van opwarming van de aarde beperkt zich niet alleen tot het smelten van de ijskappen op beide polen, maar ook elders op de aarde. Ook de gletsjers in de Alpen ontkomen daar niet aan. Hier en daar leidt dat tot instabiliteit van gesteente en bodem. hoe het voor Brienz zal aflopen....?
Kijk hier voor meer. Op de website Nau.ch vind je de laatste updates. Nog dagelijks komen er grote brokken rots naar beneden rollen. Het dorp is tot nu toe gespaard. |
|
Update van 16 juni 2023: Het grootste gevaar is geweken en de bewoners kunnen naar hun dorp terugkeren. Kijk hier voor het bericht op NOS.nl.
Fryslân fan Boppen
|
29 april 2023 - Het Fries Museum besteedt het komende jaar aandacht aan de geschiedenis van de luchtfotografie, uiteraard met de nadruk op de foto's die boven Fryslân zijn gemaakt. Fryslân fan Boppen (Fryslân van Boven) is van 6 mei tot en met 5 mei 2024 te zien. Kijk hier voor meer over luchtfotografie.
Hiernaast: Zwarte Haan gefotografeerd tijdens een GeoGraphixs fotovlucht, op 1 juni 2019 (VRS2287).
|
Quake City
|
26 april 2023 - Met de recente zware aardbevingen in Syrië en Turkije nog vers in het geheugen, bracht GeoGraphixs onlangs een bezoek aan Quake City in Christchurch, Nieuw-Zeeland. Deze stad werd in februari 2011 getroffen door een serie zware bevingen, die grote delen van de stad verwoestte. Daarbij kwamen 185 mensen om het leven. Nu 12 jaar na die dramatische gebeurtenis, zijn de gevolgen nog steeds zichtbaar, al wordt er druk gewerkt aan de wederopbouw. Binnenkort vindt je op Noarderljocht een fotoreportage over Christchurch. Kijk hier voor meer over Quake City.
In Quake City kun je je eigen aardbeving maken.
|
|
Groenland op de kaart
|
26 april 2023 - Naar aanleiding van een aantal luchtfoto's, recent gemaakt op een vlucht van Amsterdam naar Los Angeles, maakten we voor de plaatsbepaling gebruik van de luchtfoto's en kaarten NunaGis. De satelliet- en luchtfoto's hebben een hogere resolutie dan die van bijvoorbeeld GoogleEarth. Kijk voor meer informatie op Wereld in Kaart.
Foto hiernaast: door de sneeuwbedekking en het zeeijs is de tong van de K.J.V. Steenstrup Nordre Gletsjer bijna niet te onderscheiden. Oostkust van Groenland, ongeveer 165 kilometer ten noordoosten van Tasillaq, maandag 13 maart 2023.
|
World Press Photo 2023
|
22 april 2023 - Evgeniy Maloletka, verbonden aan Associated Press, maakte deze foto, getiteld 'Mariupol Maternity Hospital Airstrike' op 24 februari 2022, de dag waarop Rusland Oekraïne binnenviel en de oorlog ontketende, die tot op de dag van vandaag voortduurt. Een half uur na de geboorte van Miron ('Vrede'), overlijdt moeder Iryna Kalinina (32). Miron werd doodgeboren.
Lees meer over deze foto. Van 22 april tot 30 juli a.s. zijn alle WPP Foto's te zien in de Nieuwe Kerk, Amsterdam. Kijk hier voor meer over de tentoonstelling. |
|
Geschiedenis van CO2
|
15 maart 2023 - Han Dolman, directeur van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), beschrijft in z'n boek 'Carbondioxide through the Ages', de geschiedenis van het gas, dat we nu kennen als een broeikasgas. Meer over het NIOZ.
|
Afrika vanuit de lucht
|
8 maart 2023 - Op de BBC News website is een aantal foto's van de hand van Edward Burtynsky gepubliceerd. Hij fotografeert al meer dan 40 jaar de impact van menselijke activiteiten op het Afrikaanse continent. In zijn nieuwste publicatie 'African Studies' zijn tal van foto's vanuit de lucht, meestal vanuit een vliegtuig, maar ook wel met behulp van een drone gemaakt, te bewonderen. Kijk hier voor het artikel 'Pictures from Above: What a bird's eye view of Africa reveals'. Meer over deze Canadese fotograaf en beelden kunstenaar vind je op zijn website. Hiernaast één van zijn foto's van zoutpannen in West-Senegal.
|
|
Een foto-uitsnede van ongeveer het zelfde gebied aan de kust van West-Senegal. Foto: Google Earth.
Open kaart in het Allard Pierson
|
2 maart 2023 - In het Allard Pierson Museum in Amsterdam loopt tot en met 16 juli a.s. de tentoonstelling Open Kaart-Maps Unfolded, waarin een grote verscheidenheid aan kaarten vanaf de 15e eeuw tot en met de meest recente wordt getoond. Kijk zelf hoe rijk de Nederlandse cartografie is.
Meer vind je op de website van het Allard Pierson. We willen je nogmaals wijzen op een andere nog lopende tentoonstelling over kaarten, namelijk die in het Museum Volkenkunde in Leiden Kaarten: navigeren en manipuleren is te zien van 21 oktober 2022 t/m 29 oktober 2023. |
Zilveren Camera 2022 voor Eddy van Wessel
|
10 februari 2023 - In de categorie 'Nieuws& Documentair Internationaal Serie' heeft Eddy van Wessel met zijn serie 'RUÏNES VOOR DE VRIJHEID' de Zilveren Camera 2022 gewonnen. Tussen de kapotgeschoten huizen gaat het leven in Oekraïne door, maar door de granaten is de oorlog altijd dichtbij. Dan eindigt er plots een leven...
Veerkracht is het belangrijkste wapen van de inwoners. ‘Oekraïners weigeren slachtoffer te zijn.’ Hiernaast een beeld uit de serie. Meer over Eddy van Wessel. |
|
Aardbevingen in Syrië en Turkije
|
6 februari 2023 - Het noorden van Syrië en het gebied rond de Turkse stad Gaziantep zijn gedtroffen door een serie aardbevingen, waaronder zeker twee met een verwoestende uitwerking. Op het tijdstip van de eerste zware beving, rond acht uur in de morgen, waren veel mensen nog thuis. Daarom wordt gevreesd, dat er veel dodelijke slachtoffers zijn. Kijk voor meer op Bewegende Wereld.
|
|
|
Deze gebouwen bij het Noord-Syrische stadje Harem werden volledig verwoest. Gevreesd wordt, dat er nog heel veel mesen onder het puin bedolven liggen. Met het verstrijken van de tijd, neemt de kans op overleven af tot nagenoeg nul. Foto links: AFP/Google met een bewerking door Nieuwsuur. Bron. NOS.nl. Foto rechts: Het zoeken naar slachtoffers is in volle gang. Foto: AFP. Bron: NOS.nl.
De website van het European-Mediterranean Seismolocical Centre (EMSC) geeft een actueel overzicht van alle geregistreerde aardbevingen, niet alleen in dit gebied, maar wereldwijd. Op de foto de actuele situatie in het Syrisch-Turkse grensgebied op 7 februari, 13.30 uur Nederlandse tijd. Bron: EMSC.
Deze kaart is vervaardigd op basis van de relatieve verschuiving van het aardoppervlak ten opzichte van de passerende satelliet, waardoor de breuklijnen beter zichtbaar worden. Kaart op basis van Copernicus Data, ESA Comet 2023.
Bron: BBC News&Environment, 10 februari 2023.
Bron: BBC News&Environment, 10 februari 2023.
1953 - 1 februari - 2023
|
30 januari 2023 - Op 1 februari is het 70 jaar geleden, dat zuidwest Nederland werd getroffen door een zware zuidwesterstorm. Op verschillende plaatsen braken dijken door en raakten grote delen van het land, dorpen en steden, onderwater. Meer dan 1800 mensen lieten het leven. De NPO heeft een grote collectie aan historisch foto- en filmmateriaal bij elkaar gebracht in "Watersnood: onze strijd tegen het water". Op de foto hiernaast: In "Overspoeld" bracht het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen in 2016 de rampspoed terug op onze netvliezen.
|
|
Wereld in ijs
|
1 januari 2023 - Reis de hele wereld rond in Zwolle. Nog tot en met 5 maart kun je er genieten van de werken van talloze ijskunstenaars.... van de Maori in Nieuw-Zeeland tot en met de Sami en de rendieren in het hoge noorden. Kijk hier voor meer.
|
Sterven in Schoonheid
|
18 december 2022 - De recente uitbarstingen van de Semeru en de Mauna Loa doen ons beseffen, dat we met vulkaangeweld zullen moeten leren leven. In het Drents Museum wordt de tijd teruggedraaid naar 24 oktober van het jaar 79. Op die dag kwam de Vesuvius tot uitbarsting. De steden Herculaneum en Pompeï werden grotendeels verwoest. Honderden mensen kwamen om het leven. Kijk hier voor meer over de tentoonstelling in Assen, die nog tot 26 maart 2023 te zien is. De fotoreportage op vind je op Noarderljocht.com. Meer over Vesuvius.
|
|
Wintertje
|
15 december 2022 - Op de foto niet een nieuwe ontdekking van de James Webb Spacetelescope maar de aankondiging van de eerste winterdag in Nederland. Ook al doet de temperatuur de komende dagen het energieverbruik aanzienlijk stijgen, het zijn vooral de stijgende temperaturen, die een groter probleem voor ons zullen gaan worden. Lees meer in Smeltende Schoonheid of kijk op Our Footprint wat je zelf kunt doen om de schade te verminderen.
|
Kijk op de Waddenzee
|
5 december 2022 - sinds enige tijd bieden twee Copernicus-Sentinel satellieten van de ESA een schat aan data over onze Waddenzee. Apparatuur aan boord verzamelt gegevens over o.a. stroming, waterdiepten, aanwezigheid van chlorofyl, verplaatsing en sedimentatie van zand en slib. Rijkswaterstaat maakt gebruik van de data in haar programma Basismonitoring Waddenzee. Wij kunnen gebruik maken van (een deel van) de data in de Waddenviewer van OpenEarth.nl.
|
|
Vulkaangeweld
|
4 december 2022 - Met de uitbarsting van de Semeru op het Indonesische eiland Java en de Mauna Loa op Hawaï's Big Island worden we weer eens met de neus op de feiten gedrukt, dat het gevaar van vulkanen nog steeds voor een grotendeels onberekenbaar is. Meer op Bewegende Wereld.
Fissure 3 op de noordoostelijke flank van de Mauna Loa. Foto: K. Mulliken / USGS. Bron: ABC News, 2 december 2022.
|
Sutton Hoo
|
1 december 2022 - Vandaag is de reportage over Sutton Hoo op Noarderljocht gepubliceerd. Sinds de ontdekking van het Vroeg-middeleeuwse complex van grafheuvels aan de oever van de River Deben in het Oost-Engelse graafschap Sussex hebben we kennis kunnen maken met deze adembenemende, en tot dan toe grotenteels verborgen wereld.
Kijk op Noarderljocht voor Sutton Hoo. |
|
Hunga Tonga - de grootste in de laatste 100 jaar
|
21 november 2022 - Al is het onderzoek nog vol in gang, het Nieuw-Zeelandse instituut voor zee- en atmosferisch onderzoek NIWA, durft met een gerust hart te concluderen, dat de uitbarsting van de Hunga Tonga Hunga Ha'apai (HT-HH) de grootste in de afgelopen 100 jaar is geweest.
De HT-HH barstte op 15 januari 2022 uit. Kijk hier voor meer. Hiernaast: 3D bathymetrische kaart van de Hunga Tonga-Hunga Ha'apai. Photo: NIWA-Nippon Foundation TESMaP.
|
Artemis -het begin van een nieuw tijdperk?
|
16 november 2022 - Het heeft even gedurende, maar vanmorgen is de allereerste Artemis missie vanaf het Kennedy Space Center van start gegaan. In de nabije toekomst zal de Artemis mensen naar de maan brengen. Kijk voor meer over de lancering en het Artemis-programma op NASA Artemis I.
De lancering van de Artemis-1, gefotografeerd door John Raoux, AP en gepubliceerd door NBCNews, 16 november, 2022.
In de afgelopen dagen hebben de optische navigatiecamera's van de Orion honderden foto's van de maan én de aarde gemaakt. Kijk hier voor meer.
|
|
Deze foto van de aarde werd op 17 november 2022, de tweede dag van de Artemis I ruimtevlucht, gemaakt. Foto: NASA.
8 Miljard
|
15 november 2022 - De geboortedag van de acht miljardste aardbewoner.
Hiernaast: De gestage groei van de wereldbevolking vanaf 1700 tot en met 2022. Leeuwarder Courant, 15 november 2022; Bron: UN Population Division 2022.
|
De gletsjers verdwijnen
|
3 november 2022 - In een vandaag verschenen UNESCO-rapport wordt, in de aanloop naar de COP27 klimaatconferentie in Egypte, nogmaals de aandacht gevestigd op de dramatische afname van de hoeveelheid ijs op aarde. Als de huidige trend doorzet, is er in 2050 op het Afrikaanse continent helemaal geen ijs meer. Ook de omvang van het Europese ijsoppervlak neemt af, zoals bijvoorbeeld in de Italiaanse Dolomieten (foto hiernaast).
Lees hier het artikel van BBC News Science&Environment van 3 november 2022. Kort daarvoor verscheen het bericht van Iain Cameron uit Schotland, waarin hij meldde, dat zijn land voor de vierde keer in de laatste 6 jaar compleet ijs- en sneeuwvrij was.
|
|
Kaarten: NAVIGEREN en MANIPULEREN
|
19 0ktober 2022 - De tentoonstelling Kaarten: navigeren en manipuleren is vanaf 21 oktober te zien in Museum Volkenkunde in Leiden en toont de variatie van kaarten van over de hele wereld. Het werk van hedendaagse kunstenaars werpt toegevoegde perspectieven op de thema's in de tentoonstelling. Deze tentoonstelling wil de bezoeker kritischer naar de kaarten laten kijken. Zijn kaarten wel zo waarheidsgetrouw of zit er soms een andere boodschap achter dan je in eerste instantie waarneemt? Ter gelegenheid van Leiden European City of Science 2022 is deze tentoonstelling samengesteld door Museum Volkenkunde en de Universitaire Bibliotheken Leiden.
Kaarten: navigeren en manipuleren is te zien van 21 oktober 2022 t/m 29 oktober 2023. |
Wildlife Photographer of the Year 2022
|
12 0ktober 2022 - In het Natural History Museum in South Kensington zijn de winnaars van de jaarlijkse fotocompetitie bekend gemaakt. De foto van Karine Aigner is uitgeroepen tot Wildlife Photographer of the Year 2022. Haar opmerkelijke foto, een close-up, toont een kluwen van zoemende cactusbijen die ronddraait over het hete zand op een ranch in Texas. De foto moet nogmaals de boodschap onderstrepen, dat de meeste bijensoorten worden ze bedreigd door verlies van leefgebied, pesticiden en klimaatverandering, evenals landbouwpraktijken die hun broedgebied verstoren. Binnenkort is de fototentoonstelling ook weer in Nederland te bewonderen.
|
|
DART treft doel
|
12 oktober 2022 - Deze foto, gemaakt door de Hubble ruimtetelescoop werd vannacht door de NASA gepubliceerd. Deze toont het spoor van puin, ontstaan na de botsing van de DART met Dimorphos. Kijk hier voor meer.
|
|
27 september 2022 - Afgelopen nacht heeft de ruimtesonde DART een geslaagde botsing gemaakt met Dimorphos. DART (Double Asteroid Redirection Test) werd in november 2021 gelanceerd. Met een snelheid van zo'n 20.000 kilometer per uur sloeg de DART op de asteroïde te pletter. Kijk voor meer op de NOS nieuwssite, BBC Science&Environment en de NASA DART site.
Hiernaast: Impressie van de naderende botsing. Tekening: NASA/JHU-APL Bron: Reuters.
|
Nebra - de ontdekking van de hemel
|
27 augustus 2022 - Tot en met 18 september 2022 is in het Drents Museum in Assen de tentoonstelling gewijd aan de Nebraschijf te zien. De met goud ingelegde hemelschijf werd in 1999 gevonden in Nebra, in de Duitse deelstaat Sachsen-Anhalt. De schijf is bijna 3800 jaar oud en toont de eerste realistische weergave van de nachtelijke hemel aan het Noordelijk Halfrond. Ze werd omstreeks 1600 jaar voor het begin van onze jaartelling als offer begraven.
Binnenkort kun je op AstroGraphix meer over deze prachtige schijf zien. Wil je de schijf in het echt zien, dan is een reis naar Assen meer dan de moeite waard. Meer informatie vind je op de website van het Drents Museum. Hiernaast: de (echte) Hemelschijf zoals deze te zien is op de tentoonstelling. voorts is er een replica van de schijf in de staat waarin de echte in 1999 in Nebra werd aangetroffen (RDV8044).
|
|
Steeds vaker zuchten, puffen en hijgen....
|
20 juli 2022 - Een tijdje geleden maakte Mark SubbRao van NASA's Scientific Visualization Studio deze animatie van de maandelijkse variatie in temperatuur van de jaren 1882 tot en met 2021. Deze NASA website heeft honderden animaties, video's en graphics over uiteenlopende onderwerpen, niet alleen over het klimaat op aarde.
Opvallend en tevens zorgwekkend is de ontwikkeling van de temperatuur van de jaren vanaf 1985... De hittegolf die in juli 2022 grote delen van Europa teistert, maakt de bezorgdheid nog eens extra duidelijk. Kijk ook: 'Heet-heter-heetst. vooral in de steden Hoe moet dat in de toekomst' op NOS.nl, gepubliceerd op 20 juli 2022.
|
|
Om nog even bij het klimaat te blijven: diezelde Scientific Visualization Studio maakte een animatie van de ijsbedekking van de beide polen tussen 1 januari 2019 en 1 januari 2021. De animatie werd gemaakt door Trent L. Schindler van de SVS en gepubliceerd op 22 april 2022.
Op dit moment is er een Nederlandse wetenschappelijke expeditie naar Oost-Spitsbergen, o.a. voor onderzoek naar de luchtkwaliteit en de opwarming van het gebied. Kijk hier voor de reportages van Heleen Ekker op NOS.nl.
|
|
James Webb
|
13 juli 2022 - De NASA heeft de eerste foto's van de James Webb Space Telescope gepubliceerd. De foto hiernaast werd op 11 juli tijdens een speciale bijeenkomst door President Biden op het Witte huis onthuld. Op de voorgrond een aantal sterren uit ons eigen melkwegstelsel. Door de lange opname is daarnaast veel verder te kijken, tot 13 miljard jaar terug in de tijd. Het sterrenstelselcluster op de voorgrond, SMACS 0723, is op de lang belichte opname gedetailleerd scherp in beeld gebracht. Te zien is hoe het cluster van sterrenstelsels er 4,6 miljard jaar geleden uitzag. Kijk op AstroGraphics voor meer foto's en James Webb nieuws.
|
|
It Fryske Lânskip
|
30 juni 2022 - Fryslân is eeuwenlang een boerenland geweest, ook nu nog. Het ziet er sterk uit, dat daar een einde aan dreigt te komen. We verzuipen in de meren drijfmest en stikken in de stof. De kenmerkende kop-hals-romp boerderijen zijn vervangen door mega biofabrieken. Het roer moet nu hoognodig om. De omschakeling naar een duurzaam gebruik van het kostbare land vraagt inzet van ons allemaal. Een drastische vermindering van de consumptie van vlees en zuivel is een daarin een onvermijdelijke stap.
In het honderdste jaar* van kunstschilder Jentsje Popma wijden o.a. het Fries Museum en de Grote Kerk in Leeuwarden een tentoonstelling aan zijn werk en visie. Met zijn kleurrijke werken wordt hij ook wel 'de vrolijke onheilsprofeet' genoemd. Hij waarschuwt voor de vernieling van de natuur en het landschap. * Jentsje Popma overleed op 28 september 2022. |
Nationale Archeologiedagen 2022
|
16 juni 2022 - De Nationale Archeologiedagen staan weer voor de deur! In het hele land vinden er op 17, 18 en 19 juni 2022 tal van bijzondere activiteiten plaats. Kijk voor het complete overzicht op Archeologiedagen.nl. In iedere provincie vind je wel een interessante activiteit, zoals het beklimmen van de hoogste terp van Nederland in Hegebeintum en een bezoek aan de bewoners van de Tsjitsmaterp in Winaam.
16 juni 2022 - In aansluiting op het bovenstaande, willen we je ook nog even wijzen op de online Paleografische Kaart van Nederland-Atlas van Nederland in het Holloceen, gepubliceerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Zie ook bij GeoGraphixs Kaart.
|
Boven: Replica van een kamhelm in het Kennis- en Informatie centrum Hegebeintum (RDV3819).
Hiernaast: Friesland aan het begin van de terpentijd, zo'n 500 jaar voor het begin van onze jaartelling. Paleografische kaart RCE. |
Op knollenjacht
|
15 april 2022 - Het onderwerp is weliswaar niet nieuw, maar nu in deze geopolitieke onzekere tijd, waarin de prijzen van energie en grondstoffen sterk stijgen, wordt er op diverse fronten aandacht gevraagd voor de winning van polymetaal knollen (polymetallic nodules) uit de diepzee. Er rijst echter de vraag of dat wel verstandig is. De New Zealand Geographic wijdt er een kritisch artikel aan: 'Minerals in the Deep'. Er zitten behoorlijke risico's aan, die grote gevolgen kunnen hebben voor o.a. de eilandgemeenschappen in de Grote Oceaan.
Hiernaast: Polymetaal knollen op de diepzeebodem. Foto: Utah Geological Survey. Bron: Deep Sea Mining Observer.
|
Hoop voor Koraalriffen?
|
14 april 2022 - Op dit moment wordt er in het Caribbisch gebied onderzoek uitgevoerd naar de overlevingskansen van koraal in het opwarmende water. Naar schatting zal slechts 10 à 15% van het koraal bij een verhoging van de zeewater temperatuur tot 1,5° C overleven. Volgens onderzoek van The Nature Conservancy bieden de wateren langs de noordkust van Cuba de grootste kans op overleving. Het onderzoek is gepubliceerd in Global Change Biology. Lees hier het nieuwsbericht Scientists map Caribbean coral reefs to tackle climate change, BBC News Science&Environment.
Hiernaast: Fossiel koraal in het Natural History Museum, South Kensington, Londen (VRS5588).
|
|
World Press Photo 2022
|
24 maart 2022 - Amber Bracken maakte deze foto als onderdeel van een serie bij de Kamloops Indian School in British Columbia, Canada. Daar bij de school werden 215 anonieme graven van kinderen ontdekt. Op de school, opgericht in 1890 volgden honderden Secwépemc en kinderen van andere First Nations volken 'onderwijs'. Op z'n minst 4100 kinderen overleefden hun tijd op dit soort Canadese scholen niet.
Deze foto van Amber Bracken werd verkozen tot World Press Photo 2022. Zie ook: AmberBracken.com. Lees ook het verhaal van de Nuxálk First Nations op Noarderljocht.com. |
Geo Vizualization
|
14 maart 2022 - Op GeoAwesomeness vind je een selectie van (nieuwe) tools, die je kunt gebruiken voor je eigen geo-presentaties of website. Eén van de toepassingen is Earth Wind, een visualisatie van windstromingen op aarde (in real-time), gemaakt met software uit de D3.js bibliotheek.
|
|
Nederland Schoon
|
14 maart 2022 - Aanstaande zaterdag 19 maart kun je weer in actie: de landelijke opschoondag. We gaan samen aan de slag om de rotzooi op te ruimen, die we de afgelopen tijd hebben veroorzaakt. Door het hele land heen zijn er tal van activiteiten. Er is dus vast ook eentje bij jou in de buurt, zoals bijvoorbeeld in de Friese Trynwâlden (Skjinne Trynwâlden: CHALLENGE ID: 9476). Met behulp van de Litterati app wordt daar sinds 1 januari al het opgeraapte zwerfafval in kaart gebracht. Ook voor de landelijke opschoondag wordt daarvan veelvuldig gebruik gemaakt, alsook voor World Cleanup Day.
|
Endurance is gevonden!
|
9 maart 2022 - Na al die jaren is het gelukt het wrak van de Endurance, het schip van Sir Ernest Shackleton, op de bodem van de Weddell Zee terug te vinden. Het schip zonk in 1915, nadat het door het zee ijs was gekraakt. De expeditieleden van Endurance22 spraken enkele weken al de hoop uit, het wrak te vinden. Kijk op Endurance22 voor het persbericht en de eerste foto's. Klik hier voor de BBC reportage of lees het bericht op NOS.nl.
Rechtsboven: Eén van de eerste foto's van Endurance op de bodem van de Weddell Zee. Foto: © Falklands Maritime Heritage Trust / National Geographic.
|
|
Ukraïne
|
7 maart 2022 - De Russische invasie en de daar op volgende oorlog* richten grote verwoestingen aan en het menselijk leed is niet te overzien. In dit overzicht hebben we enkele websites opgenomen, die kaartmateriaal, historisch en recent bieden. De kaart hiernaast maakt deel uit van een aantal kaarten in de Map Explainer Ukraïne, gemaakt door Visual Capitalist.
Op Liveuamap.com vind je een actueel overzicht van de situatie in het land. Meer kaarten vind je op de website van GISGeography en BBC News of NOS.nl. Onder: De kaart van Ukraïne werd in 2021 gemaakt door Miguel Valenzuela, Maps on the Web.
|
* Notice to our viewers within the Russian Federation
As required by your government, GeoGraphixs, is (although not directly funded by the Government of the Netherlands) classed as being a website published by a Foreign Agent. Some articles on of the GeoGraphixs website contravene your Government's directives. These primarily concern our pages on Ukraine Geography. Not intended to cause unnecessary grief to our viewers in the Russian Federation and Belarus, the 'Special Operation' of Russian Armed Forces in Ukraine is referred to on this website as 'invasion' and 'war'.
As required by your government, GeoGraphixs, is (although not directly funded by the Government of the Netherlands) classed as being a website published by a Foreign Agent. Some articles on of the GeoGraphixs website contravene your Government's directives. These primarily concern our pages on Ukraine Geography. Not intended to cause unnecessary grief to our viewers in the Russian Federation and Belarus, the 'Special Operation' of Russian Armed Forces in Ukraine is referred to on this website as 'invasion' and 'war'.
Schatten van Doggerland
|
19 februari 2022 - Vanaf vandaag tot en met 4 september is in Natuurmuseum Fryslân in Leeuwarden 'Schatten van Doggerland' te zien. De tentoonstelling is gebaseerd op 'Doggerland' in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en toont een groot aantal archeologische vondsten uit het Doggerland, waaronder resten van een Neanderthaler man. Op basis van een schedelfragment is een reconstructie gemaakt van het hoofd van deze man. Naast gereedschappen van been en gewei vuurstenen werktuigen is er een goed overzicht van de dieren, die ooit in dit nu onder de golven van de Noordzee verdwenen land hebben geleefd.
Kijk op Doggerland voor meer... |
|
Op zoek naar de Endurance
|
13 februari 2022 - Er bestaat een grote kans, dat er in de komende weken meer licht komt over waar in de Weddell Zee zich het wrak van de Endurance bevindt. Mogelijk wordt zelfs het wrak zelf gevonden. Het expeditieschip van de Britse Transantarctic Expedition (1914-1917), onder leiding van Ernest Shackleton, werd op 27 oktober 1915, na bijna tien maanden vast in het ijs te hebben gezeten, door het ijs gekraakt.
|
De eerste van James Webb
|
12 februari 2022 - De foto hiernaast is de eerste door de nieuwe James Webb Ruimtetelescoop gemaakte foto, die de NASA heeft vrijgegeven. Het is een compositiefoto van 18 door iedere spiegel gemaakte opname ster HD-84406. Deze ster wordt gebruikt om de spiegels zo te kunnen afstellen en uit te lijnen, dat er binnenkort samengestelde foto's gemaakt kunnen worden. Meer over de James Webb in AstroGraphixs.
Foto rechts: 18-maal ster HD-84406. Foto: NASA/ESA/CSA/University of Arizona. Bron: BBC News 12 februari 2022.
|
|
Plastic Soep
|
8 februari 2022 - Eigenlijk zou dit bericht elke dag weer opnieuw op de voorpagina's van de kranten moeten staan. Talloze organisaties als de Plastic Soup Foundation en het WereldNatuurFonds zetten zich onophoudelijk in om onze regeringen tot actie te bewegen. Maar jij kunt zelf ook al een hoop doen. Er zijn in jouw buurt en school vast initiatieven. Zijn ze er niet? Begin dan gewoon zelf! Kijk voor tips op Our Footprint.
Foto links: Een 'strand' bij de Fillipijnse hoofdstad Manilla. Bron: Plastic Soup Foundation.
|
Our World in Data
|
28 januari 2022 - Ourworldindata.org is een organisatie van wetenschappers en onderzoeksjournalisten in het Verenigd Koninkrijk. In samenwerking met duizenden journalisten en onderzoekers uit de hele wereld wordt data verzameld over onderwerpen als armoede, klimaatverandering, ongelijkheid. Dagelijks verschijnen er nieuwe publicaties, zoals (hiernaast) over de dodelijkste aardbevingen in de menselijke geschiednis. Meer over deze organisatie vind je hier.
|
|
James Webb is in de ruimte
|
25 december 2021 - Vanaf Kourou is om 13.20 uur Nederlandse tijd de James Webb ruimtetelescoop gelanceerd. Over enkele weken zullen we naar alle waarschijnlijkheid de eerste prachtige beelden kunnen aanschouwen. Naar verwachting nog veel mooier dan die van z'n voorganger de Hubble. Meer over James Webb en Hubble in AstroGraphixs.
|
Walk in Paradise
|
20 december 2021 - Deze foto 'sierde' deze week menige nieuwssite, zoals NOS Nieuws. Door zoveel toeristen bestempeld als het paradijs, verzucht te lokale bevolking zich onder de last van de tonnen rotzooi, die het massatoerisme met zich meebrengt. Iedere dag spoelt een deel van de weggegooide troep weer in het paradijs aan. Kijk wat jij kunt doen om het paradijs, dicht bij huis, weer een echt paradijs te laten zijn.
Op de foto: Het strand bij Canggu op Bali. Foto: EPA. |
|
NASA Worldview Snapshots
|
18 december 2021 - Deze foto werd gemaakt door de NOAA-20, één van de vijf satellieten van het Joint Polar Satellite System (JPSS) en toont een niet alledaags plaatje van Schotland. Door temperatuurinversie is de lucht in de lagere delen van het land lager dan in de hoger gelegen delen. Daardoor is o.a. de gehele Great Glen gevuld met bewolking.
Maak kennis met NASA Worldview Snapshots. |
Verwoestende tornado's
|
11- december 2021 - In de nacht van 10 op 11 december heeft een serie van minstens dertig tornado's een verwoestend spoor door de staat Kentucky getrokken. Het stadje Mayfield werd bijna volledig van de kaart geveegd. Kijk hier voor meer...
Het centrum van Mayfield, Kentucky is vrijwel volledig verwoest. Foto: Reuters.
|
|
Noorderlicht
|
31 oktober 2021 - Toeval of niet, maar tijdens de Nacht van de Nacht was voor het eerst in deze herfst het Noorderlicht in Noord-Nederland te zien. Nog niet heel uitbundig maar toch. Sytse Schoustra* van Terschelling twitterde deze foto, die hij vannacht maakte. Dat deed ook Steve Burnett. Hij woont iets noordelijker, namelijk op Orkney.
Kijk op Aurora voor meer informatie over dit prachtige verschijnsel. Hier kun je ook ontdekken wanneer je kans maakt het natuurwonder met eigen ogen te zien. |
* Op 29 april 2023 overleed Sytse Schoustra op 71-jarige leeftijd. Hij leed enige tijd aan de zenuw-en spierziekte ALS.
Val van de Muur 1989 - 2021
|
31 oktober 2021 - Op 9 november 1989 kwam er een eind aan het bestaan van de Berlijnse Muur. In de loop van die avond bleek de roep om vrijheid van de Oost-Berlijnse bevolking groter dan de autoriteit van de grensbewaking. Kijk met ons mee naar die gedenkwaardige avond.
Naar verwachting kunnen we in mei/juni 2022 ons Berlijn-excursieprogramma een vervolg geven. Onze lessenserie 32 Jahre Mauerfall laat je alvast kennismaken met de recente geschiedenis van deze boeiende stad. Helena Merriman tekende in haar reportage 'The Story of Tunnel 29' het levensverhaal op van Joachim Rudolph, die in 1961 de DDR ontvluchtte om daarna later via een tunnel weer terug te gaan... Deze reportage werd op 1 november 2019 op de BBC Newssite gepubliceerd.
|
Trabant door de Muur, in 1990 gemaakt door Birgit Kinder. Het kunstwerk op de East Side Galley werd in juli 2009 door haar hersteld.
|
Copernicus Sentinel 5P
|
14 0ktober 2021 - De Copernicus satellieten cirkelen al enige tijd rond onze aarde, maar wist je dat ook, dat veel data bijna realtime beschikbaar is. Op het kaartje hiernaast zie je de verhoogde SO2 concentraties in de atmosfeer ten gevolge van de uitbarsting van de Cumbre Vieja. Copernicus is het aardobservatieprogramma van de Europese Unie, dat kijkt naar onze planeet en het milieu ten behoeve van alle Europese burgers. Klik hier voor meer over Copernicus. Of hier voor het Copernicus Mapping portal.
|
|
Het Wonderhuis van La Palma
|
23 september 2021 - Deze foto van Alfonso Escalero ging de hele wereld over. "Het Wonder Huis" op de flank van de Cumbre Vieja bleef als een wonder gespaard, terwijl het van alle kanten werd omgeven door de gloeiend hete lavastroom. Uiteindelijk werd het vakantiehuis door een latere lavastroom verzwolgen.
In geen van de bronnen wordt echter vermeld, waar het huis zich precies bevond. Dat is de taak in onze nieuwste luchtfoto opdracht. |
Cumbre Vieja
|
21- september 2021 - Sinds de uitbarsting op 19 september 2021 is de omvang van de verwoestingen ten gevolge van lavastromen uit de Cumbre Vieja op het Canarische eiland La Palma alleen maar toegenomen. Aan de andere kant blijft een vulkaanuitbarsting een onvoorstelbaar indrukwekkend natuurverschijnsel. Eduardo Robaina maakte deze foto in de avond van 20 september. (Eduardo Robaina, CC BY-SA 3.0). Meer in Bewegende Wereld.
Op 30 september 2021 stond er in de Leeuwarder Courant een artikel met de titel 'Dode vulkaan kan Bolsward verwarmen'. De Zuidwalvulkaan als leverancier van aardwarmte, Kijk hier voor meer over onze vulkanen. |
|
Terp Hegebeintum
|
10 augustus 2021 - Sinds vandaag heeft het terpdorp Hegebeintum een splinternieuw bezoekerscentrum. Het toont de geschiedenis van Frieslands hoogste terp en de ontwikkeling van het terpengebied. Kijk hier voor meer over de terp. In Hegebeintum doorboord kun je door bijna 2000 jaar terpgeschiedenis scrollen.
|
Blauwe Tranen
|
4 juli 2021 - Het fenomeen doet zich voor in de nachten rondom de langste dag van het jaar en komt op meerdere plekken van onze aarde voor: zeevonk. Onlangs konden we het in het water van de Waddenzee met eigen ogen bekijken. Gareth Mon Jones uit Llangefni, Wales maakte er foto's en een video van. Meer foto's vind je in de reportage van Zara Morgan, BBC News.
|
|
Vlak na zonsondergang begon het water blauw op te lichten, alsof het van onderen met lampen werd beschenen. Op zich een prachtig gezicht, maar de oorzaak is minder. In het artikel van Peter Carsten in de Geo lees je er meer over in het artikel "Dieses traumschöne Naturphänomen ist in Wirklichkeit ein Warnsignal des Meeres".
Blauwe tranen in de zee voorde kust van Taiwan. Foto: Yu-Xian Yang en gepubliceerd op 19 juni 2019 in het artikel van Peter Carstens.
Ruimtepracht
|
30 juni 2021 - Sinds een aantal jaren schrijft de Royal Observatory in Greenwich een wedstrijd uit voor fotografen, amateurs en professionals, op zoek naar de mooiste foto's van de wereld buiten onze eigen planeet. Dit jaar was dat voor de dertiende keer. Hier is de shortlist, die de BBC publiceerde. Deze foto werd gemaakt door Bernard Miller uit de VS van het spiraalvormige sterrenstelsel NG3981. Kijk ook op de website van het Royal Observatory of natuurlijk op Astrographixs.
|
Plasticpracht
|
30 juni 2021 - Van een afstandje lijken de foto's van Mandy Barker op de ruimtefoto's die werden ingezonden voor de fotowedstrijd van het Royal Observatory, maar de pracht van haar composities heeft een hele andere oorsprong. Al een jaar of tien fotografeert zij plastics en andere troep uit de oceanen, zeeën en stranden. Met haar Plastic Pollution Art hoopt ze onze ogen te openen om de wateren van onze planeet te vrijwaren van onze weggegooide rotzooi. Meer foto's vind je hier en op haar website. Kijk ook op Microplastics.
|
|
Waddenzee Doodle
|
30 juni 2021 - Google eert de Waddenzee met een doodle. Onze Waddenzee is een uniek natuurgebied en één van de belangrijkste in Noordwest-Europa. Ze staat ook op de UNESCO-Werelderfgoedlijst. Het is een enorm voorrecht om zo dicht bij de Waddenzee te mogen wonen, maar het schept ook een belangrijke verplichting: onze zorg voor dit natuurgebied moet onophoudelijk zijn.
|
|
Onlangs werd ook de Landschapsbiografie Wadden gepubliceerd. Klik hier om deze te raadplegen.
Doggerland
|
14 mei 2021 - Het is helaas nog even wachten, maar hopelijk gaat op 8 juni de tentoonstelling Doggerland in Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden toch echt voor het publiek open. De tentoonstelling geeft ons een beeld van het land, dat na de laatste ijstijd onder het water van de Noordzee verdween. Af en toe geeft de zee één van haar geheimen prijs.
De tentoonstelling in Leiden is tot 31 oktober 2021 en is een zeer goede inleiding op ons thema "De eerste mensen" en onze lessenserie over Doggerland. Klik hier voor meer informatie over de RMO tentoonstelling Doggerland. |
Ruimteschroot
|
26 april 2021 - Er wordt al een paar jaar door Dr Moriba Jah en zijn team van de Universiteit van Texas en Austin (UT Austin Center for Space Research) aan de Astriagraph gewerkt, de eerste 3D real-time satelliet-tracker, waarmee ook ruimteschroot, zoals afgedankte satellieten en raketonderdelen, in kaart wordt gebracht. De satelliet-tracker is nu voor iedereen online beschikbaar.
Klik hier voor de Astriagraph. Meer informatie vind je ook op onze AstroGraphixs pagina. |
|
Vrije en onafhankelijke pers onder druk - ook in Nederland
|
25 april 2021 - Reporters without Borders/Reporters sans Frontières (RSF) hebben de nieuwe wereldranglijst van persvrijheid gepubliceerd, waarop met teleurstelling valt te constateren, dat de situatie in Nederland is verslechterd. Ons land zakt van de vijfde naar de zesde positie, een trend, die al een paar jaar gaande is. Dat is voldoende reden om ons daar druk over te maken, waarbij we vooral moeten nagaan, hoe we zelf ons steentje kunnen bijdragen, de situatie van journalisten en media hier én elders op de wereld te verbeteren. Lees hier het hele RSF-verslag.
|
Oudste '3D-kaart' opnieuw gevonden
|
7 april 2021 - Misschien een ietwat aparte kop boven dit nieuwsitem, maar als je even verder leest zul je zien wat er aan de hand is. Wetenschappers hebben in een schuur in het Franse Leuhan een meer dan een ton wegend stuk schist terug gevonden, waarvan vrijwel zeker vast staat, dat het een reliëfkaart van een deel van de vallei van de rivier Odet in Bretagne betreft. De steen werd al in 1900 bij een tumulus-opgraving gevonden, maar werd in 2014 herontdekt. Lees hier meer.
|
|
Het rommelt weer in Europa
|
20 maart 2021 - Eerst was het de Etna op Sicilië, die weer even liet weten, dat het menens was. Spectaculaire beelden, vooral die bij nacht, van een vuur en lava spuwende vulkaan. Sinds een paar dagen is ook de Fargadalfjall op het Reykjanes Schiereiland ten zuiden van de luchthaven Keflavik op Ijsland actief. Klik hier voor meer...
|
Klimaatadaptatieweek Groningen - 19 t/m 25 januari 2021
|
13 januari 2021 - Nog een paar dagen en dan barst de klimaatadaptatieweek in Groningen los. Je hoeft er niet voor de deur uit, want het programma is online te volgen. Kijk hier voor alle evenementen.
|
|
Wie bewaart, heeft wat....
|
29 december 2020 - We sluiten dit jaar niet met nieuws af, maar kijken even terug in de tijd. Op zolder vonden we één van de eerste eigen aardrijkskunde schriftjes. Even terug in de banken van de basisschool.... even terug denken aan een fijne schooltijd. Wat zou het mooi zijn, dat iedereen op zo'n mooie tijd op school terug kan zien.
Bewaar je dierbare schoolspulletjes, er komt ooit een moment, dat ze je heel veel plezier schenken. We wensen jullie allen een gezond en leerzaam 2021! |
61 Eilanden in de Waddenzee - een ontdekkingsreis
|
18 december 2020 - Nieuw in de GeoGraphixs mediatheek is dit dikke boek, waarin Evert Jan Prins alle 61 eilanden, bewoond en onbewoond, in de Waddenzee bezoekt. Vanaf de noordkant van de Waddenzee bij de Deense stad Esbjerg tot aan Den Helder. Naast boeiende beschrijvingen zijn vooral de foto's een lust voor het oog.
Het boek is uitgegeven door Uitgeverij Noordboek in Gorredijk en zal in de betere boekenzaken verkrijgbaar zijn. Een aanrader! |
|
Nieuw-Zeeland Vogel van het jaar 2020: de Kakapo
|
20 november 2020 - De Kakapo is een niet vliegende papagaai-achtige vogel, die alleen voorkomt in Nieuw-Zeeland. Er zijn nog maar een beperkt aantal broedparen, waardoor de vogel zwaar beschermd moet worden.
Kijk hier voor meer op de website van Forest&Bird New Zealand. |
Zeg waar het op staat - weet wat je zegt!
|
16 0ktober 2020 - Frankrijk is vandaag opgeschrikt door de laffe moord op leraar Samuel Paty.... naar aanleiding van een les over de vrijheid van meningsuiting. Net als in Frankrijk is vrijheid van meningsuiting in Nederland een groot goed. Jou mening is belangrijk, maar het is net zo belangrijk, dat je weet waarover je spreekt. Een onafhankelijke vrije pers is hierbij van levensbelang. Met rede én argumenten kun je dit soort lieden, die wellicht nog te onnozel zijn hun eigen naam te schrijven, om de oren slaan, figuurlijk wel te verstaan.
|
|
|
Vlieland, Massachusetts, USA
|
16 oktober 2020 - Onlangs zette de British Library in Londen deze kaart van de Zuyder Zee, Texel en Vlieland in de online kaartcollectie (zie ook op hun Flickr foto's). Het gaat hier echter niet om ons eigen Vlieland, maar om het eiland voor de kust van Massachusetts, Verenigde Staten. Het fragment (hiernaast) is afkomstig uit het zesde deel van de Atlas Maior, uitgegeven door de Gebroeders Ottens in Amsterdam tussen 1725 en 1750. Deze atlas maakt overigens ook deel uit van de collectie van Teylers Museum in Haarlem.
|
Op reis naar Antarctica
|
14 september 2020 - National Geographic heeft onder de titel Antarctica Travel Guide de mooiste reisreportages naar dit onmetelijke en betoverende continent samengebracht. De reportages zijn voorzien van prachtige foto's.
Meer over Antarctica vind je bij ons op GeoGraphixs in Smeltende Schoonheid.
Hiernaast: Een spectaculaire zonsondergang werpt een rode gloed op het Lemairekanaal, voor de westkust van het Antarctisch Schiereiland. Bron: NG juli 2017: Foto: Camille Seaman.
|
|
Bodemdaling in Nederland
|
8 september 2020 - De nieuwe Bodemdalingskaart 2.0 staat sinds vandaag online. De kaart, die het Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-Informatica (NCG) samen met SkyGeo en de TU Delft heeft vervaardigd, toont de beweging van miljarden meetpunten over het hele land. De gegevens zijn veel gedetailleerder dan de eerdere 1.0 versie van de kaart. In de eerste versie werden de satellietgegevens sterk gemiddeld: tot vakjes van vier vierkante kilometer. In de nieuwe versie wordt elk individueel meetpunt getoond: meer dan 40 miljard meetpunten in totaal.
|
TopoSvalbard
|
5 september 2020 - Voor onze workshop 'Advanced Map Reading' hebben we een uitvoerige gebruikershandleiding voor TopoSvalbard toegevoegd, zodat je nog gemakkelijker de vele toepassingen kunt gebruiken.
|
|
Hittegolf
|
12 augustus 2020 - Niet alleen grote delen van Europa gaan gebukt onder een stevige hittegolf. Ook meer naar het noorden zucht en kraakt het ijs onder de voortdurende opwarming. De grote Milne ijsplaat is in stukken gebroken. Lees meer in Smeltende Schoonheid.
Gisteren gaf Planet Earth nieuwe satelliet foto's vrij, waarop te zien is hoe de grote ijsplaat in stukken breekt. Jonathan Amos van BBC Science&Environment maakte deze reportage: Milne Ice Shelf: Satellites capture Arctic ice split. |
30 jaar Hubble
Rewind the Red Planet
|
31 juli 2020 - Rewind the Red Planet is de titel van de nieuwe presentatie van National Geographic over de onstaansgeschiedenis van Mars in de afgelopen 3 miljard jaar.
Klik hier voor Rewind the Red Planet. |
De Robles Atlas
|
3 juli 2020 - De Bayerische Staatsbibliothek in München heeft sinds enige tijd een groot aantal kaarten uit de zogenaamde 'De Robles Atlas' online gezet. Onder de kaarten bevinden zich ook plattegronden van een aantal Friese plaatsen, zoals Bellechon (nu Berltsum/Berlikum), Leeuwarden, Harlingen en Hindeloopen. Kijk hier voor meer informatie en de link naar de website van de Bayerische Staatsbibliothek.
|
|
Earth Day 2021
|
15 mei 2020 - Earth Day 2020 activiteiten konden wereldwijd vanwege de covid-19 pandemie niet doorgaan, maar de noodzaak om onze aarde te beschermen is er niet minder om.
Aandacht voor de meest kwetsbare gebieden op aarde: van de Hudson Baai tot aan het Amazone-gebied. Wat moet er gebeuren? Het thema van Earth Day 2021 is 'Herstel onze Aarde'. In deze presentatie zie waar de nood het hoogst is. |
|
Een nieuwe oude vulkaan
|
9 mei 2020 - De Geologische Dienst Nederland (GDN) heeft bij onderzoek in de Noordzee een oude vulkaan ontdekt. In 1985 werd de Zuidwalvulkaan ontdekt, deze nieuwe, die van z'n ontdekkers de naam Mulciber heeft meegegekregen, ligt ten noordwesten van Terschelling. Lees het artikel van Geert-Jan Vis op wetenschap.nu.
Meer over vulkanen in Nederland vind je in Bewegende wereld. De nieuwe vulkaan Mulciber in de Noordzee. Bron: TNO.
|
New Zealand Geographic
|
2 mei 2020 - New Zealand Geographic heeft weer enkele nieuwe documentaires toegevoegd: The Banks Peninsula, het vulkanische schiereiland ten oosten van de stad Christchurch en iets verder de Grote Oceaan op: de Chatham Eilanden.
|
|
Fryslân fan Boppen
|
|
17 april 2020 - Van 15 t/m 24 april maken de Leeuwarder Courant en Omrop Fryslân met een drone luchtopnamen van de provincie. Op 15 april werd de 'Bevrijdingsroute' gevlogen, de route die onze Canadese bevrijders in april 1945 aflegden. Klik hier voor het complete overzicht en alle routes.
|
Corona in Kaart
|
28 maart 2020 - De John Hopkins University in Baltimore (VS) geeft in bijna real-time de laatste data, kartografie en infographics over de verspreiding en de gevolgen van het Corona/Covid-19 virus.
31 december 2020 - Nieuwe data en presentatie door het Visual and Data Journalism Team in "Tracking the global coronavirus outbreak", BBC News.
|
|
NASA Visible Earth
|
19 maart 2020 - De NASA heeft door de jaren heen een collectie van duizenden foto's van onze aarde, maan en andere planeten opgebouwd. Ze zijn voor een ieder beschikbaar. Klik hier voor de catalogus: NASA Visible Earth.
|
Geologie van de Maan
|
10 maart 2020 - De Amerikaanse geologische dienst (USGS) heeft onlangs deze digitale geologische kaart van de maan gepubliceerd.
|
|
Duurzame energie in Nederland
|
5 maart 2020 - Op de website energieopwek.nl zie je in real-time de hoeveelheid duurzame energie die op dit moment in Nederland wordt opgewekt. De data zijn per bron en per regio (provincie) te selecteren.
Meer over duurzame energie vind je in Our Footprint. |
GeoReferencing
|
2 maart 2020 - In dit jaar, waarin Nederland de 75e verjaardag van haar bevrijding viert, maken we een aantal nieuwe workshops rond het thema oorlog-vrede en bevrijding. De eerste twee in samenhang met de workshops GeoReferencing en Map Warper zijn Map Warper Noarderleech en Noarderleech in de Tweede Wereldoorlog.
|
|
Midden in een zandstorm
|
23 februari 2020 - Het dagelijkse leven op de Canarische eilanden, waaronder Gran Canaria en Tenerife, is gisteren en vandaag geheel in de ban van een flinke zandstorm. Met snelheden van meer dan 120 kilometer per uur blaast de wind grote hoeveelheden Saharazand over de eilanden. Het vliegverkeer ligt stil. Worldview laat je de zandstorm van boven zien. NASA levert je iedere dag verse satellietbeelden. Handig is ook de slider waarmee je eerder gemaakte beelden met de nieuwste kunt vergelijken. Bekijk ook de NASA presentatie 'Dust in the Wind'.
|
Wereld Bodem Museum
|
12 februari 2020 - Vanaf september 2020 wordt er een splinternieuwe GeoGraphixs excursie aan het programma toegevoegd en wel die naar het Wereld Bodem Museum in Wageningen. In het museum zijn meer dan honderd bodemprofielen (monolieten) uit alle delen van de wereld tentoongesteld. De excursie is bedoeld als verdieping voor leerlingen met interesse in fysische aardrijkskunde/bodemkunde. Kijk hier voor meer.
|
|
Gletsjers
|
29 januari 2020 - We hebben de gletsjerpagina's geheel vernieuwd en aangevuld met nieuwe media, met nieuwe foto's uit Ijsland, Noorwegen en Spitsbergen. Ook is het aantal keuze-opdrachten uitgebreid.
De Monacobreen op Spitsbergen (Svalbard).
|
De eerste mensen
|
28 januari 2020 - Naar aanleiding van de tentoonstelling 'de vroege mens' in het vernieuwde Naturalis Biodiversity Center in Leiden hebben we een nieuwe module gemaakt: 'De eerste mensen' vertelt de geschiedenis van de mens op aarde, met uiteraard speciale aandacht voor de (vroege) bewoningsgeschiedenis van ons land.
Op de foto een model van een vrouwelijke Homo erectus, de rechtoplopende mens in Naturalis.
|
|
Alles over de zon
|
25 januari 2020 - Thesuntoday is de website van C. Alex Young, met een schat aan informatie, foto's en kaarten over onze zon. Daarnaast vind je er ook gegevens over aanverwante onderwerpen als ruimteweer, het aurora, de planeten van ons zonnestelsel...
|
CO2-productie berekenen
|
25 januari 2020 - Met dit rekenmachientje kun je jouw CO2-productie uitrekenen. Ook kun je zien waar en hoe je jouw productie kunt verminderen.
|
|
Landschapsbiografie Súdwesthoeke
|
29 oktober 2019 - Vandaag gaat de nieuwe ArcGIS website Landschapsbiografie Súdwesthoeke online. In opdracht van Mar en Klif, De Fryske Marren en Súdwest Fryslân heeft Cultuurland Advies het landschap en het ontstaan van het zuidwestelijke deel van de provincie Fryslân is de afgelopen maanden tot in detail in beeld gebracht.
Klik hier voor de website.
Het 'mergelboskje' bij het Oudemirdumer Klif.
|
|
Digital Elevation Model
25 september 2019 - Een tip van Keir Clark: Met de DEM Net Elevation API maak je in luttele seconden je eigen 3D terrein model van zowat iedere plek op de aarde. Het enige wat je hoeft te doen is het gebied te selecteren. Daarna kijk je welke model instelling voor jouw gebied het meest geschikt is. Doorgaans is dat het model, dat de hoogste resolutie biedt. Als alles is aangeklikt heb je binnen enkele seconden jouw digitale terrein model.
klik hier voor de DEM Net Elevation API. |
|
|
Groeiende dorpen en steden
20 augustus 2019 - Het Britse bedrijf Parallel Mapping heeft, in samenwerking met de TU Delft een nieuwe aanklikbare kaart gemaakt, waarop de bouwdatum van zo goed als alle gebouwen in Nederland zijn ingevoerd. De data biedt de mogelijkheid de ontwikkeling en groei van jouw woonplaats in kaart te brengen. Deze kaarten kun je uitstekend gebruiken bij het aardrijkskundig onderzoek/veldwerk in jouw woonplaats. Kijk ook op de stad groeit.
Meer op: Parallel Mapping. |
|
MAAN
|
20 augustus 2019 - Na de viering van de 50ste verjaardag van de eerste maanlanding is er in het FotoMuseum (FOMU) Antwerpen een fotoexpositie over de geschiedenis van de maanfoto. Van het eerste wazige plaatje in 1842 tot en met de supergedetaileerde foto's die vandaag de dag gemaakt worden. Ben je in de buurt, dan is een bezoek zeker aan te raden. In de mediatheek vind je het bij deze tentoonstelling horende boek.
|
|
Het wordt hier warmer
|
Het BBC Visual and Data Journalism team publiceerde op 31 juli 2019 deze presentatie, waarin de temperatuursontwikkeling van 1000 steden op aarde in beeld wordt gebracht. Bekijk de gevolgen voor steden als New York en Djakarta. Naast de opwarmende steden laten ze ook zien, wat een stijgende temperatuur doet met het zeeijs in het Noordpoolgebied.
Bron: BBC Visual and Data Journalism team, BBC 31 juli 2019
|
Groenmonitor
|
Drie maal per week maken de satellieten van de Disaster Monitoring Constellation foto's van het Nederlandse grondgebied. Met de verkregen data stelt Alterra WageningenUR de zogenaamde groenindex (NDVI = Normalised Difference Vegetation Index) op. Deze index geeft aan hoe groen het oppervlak is. Het is mogelijk twee verschillende punten met elkaar te vergelijken; dat kan ook in de tijd. De data is vanaf het jaar 2012 beschikbaar.
|
Verschillende soorten groen rond Ferwert. Met de groenindex kun je de begroeiing vergelijken met voorgaande jaren. Koppel je deze gegevens aan die de website van Boer&Bunder.nl, dan zie je ook welke landbouwgewassen op de velden worden verbouwd. De foto werd gemaakt op 1 juni 2019.
|
50 jaar na de eerste maanlanding
|
Op 20 juli aanstaande vieren we de 50ste verjaardag van de eerste landing op de maan. Op 20 juli 1969 zette de bemanning van de Apollo-11 hun maanlander neer op de maan. Kort daarna maakten Neil Armstrong en Edwin Aldrin een eerste maanwandeling. Ter gelegenheid van de verjaardag heeft National Geographic een prachtige (Engelstalige) presentatie gemaakt. De Nederlandse versie lees je in het julinummer van de NG (in de mediatheek). Heb je iets met mode, dan is deze presentatie wel aardig.
|
|
|
|
Ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van de eerste maanlanding heeft de Britse topografische dienst, Ordnance Survey, een kaart gemaakt van de landingsplaats van de Apollo 11, Tranquility Base. Op de OS-website zie je hoe de kaart tot stand is gekomen.
De OS-kaart van het gebied rond Tranquility Base, de landingsplaats van Apollo 11, in juli 1969. Klik hier voor meer informatie.
|
|
|
Eet smakelijk!
|
|
Uit onderzoek bij zeevogels wisten we al, dat microplastics in organen van de dieren werden aangetroffen. Een studie in opdracht van het Wereld Natuur Fonds laat zien, dat wij zelf ook microplastics binnenkrijgen. Gemiddeld genomen zou het gaan om 5 gram per week, het gewicht van jouw pinpas. Lees eerst het artikel van Peter Carstens in de Geo"So viel Mikroplastik nehmen wir jede Woche zu uns". En dan aan tafel.....
Meer over microplastics |
De oceaan over
|
14 juni 2019 - "Into the Unknown" is de titel van de reportage, die Dan Box voor de BBC maakte over de transatlantische vlucht van de Britten Alcock & Brown in 1919. Het is nu, 100 jaar later, onvoorstelbaar, dat vliegen toen nog zo bijzonder was. Klik hier voor de reportage, die goed als verdiepingstof bij de module Vliegtuig en Globalisering kan worden gebruikt.
In de Aeroplane van juli 2019 het verhaal van George Flynn uit Coventry. Hij vloog 85 jaar geleden met Imperial Airways van Londen naar Bangkok. De reis begon op 17 november 1934, om zeven dagen later in de Thaise hoofdstad te eindigen! De Aeroplane ligt in de mediatheek. |
|
Wind op Zee
|
10 juni 2019 - Het Britse bedrijf 4COffshore publiceert deze kaart, waarop wereldwijd windenergieparken op zee worden weergegeven. Daarbij wordt aangegeven, of het gaat om een eerste planvorming, uitvoering van de bouw of wanneer de bouw voltooid is en het windpark in productie is.
Deze bron is goed te gebruiken bij de module Bronnen van Energie. Meer over 4COffshore. |
|
Arctische Landschappen - Siemen Dijkstra
|
10 juni 2019 - Nieuw in de GeoGraphixs mediatheek is het boek "Arctische Landschappen" van Siemen Dijkstra. In houtdrukken, tekeningen en schetsen beschrijft hij de landschappen van Groenland, Spitsbergen, Ijsland en het noorden van Noorwegen en Zweden.
Meer op de website van Siemen Dijkstra. |
|
|
Dagelijks nieuwe NASA satellietfoto's
Op Zoom.Earth krijg je dagelijks nieuwe satellietfoto's binnen. Plaatjes zoals de mooie krul van het lagedrukgebied ten westen van Schotland, gemaakt op 2 maart 2019, worden iedere dag vernieuwd. Inzoomen naar iedere gewenste plek op de aarde kan, maar dan is de keuze uit beschikbare beelden minder groot, of niet op het gewenste schaalniveau beschikbaar.
|
|
Be Ready to Change
|
Onlangs lanceerde de Europese Commissie de website Be Ready to Change, waarop ons duidelijk wordt gemaakt, wat we kunnen doen om de grote hoeveelheid aan plastic en kunststofafval kunnen verminderen. Jaarlijks gooien we, vaak slechts na eenmalig gebruik, een gigantische berg verpakkingsmateriaal weg. Eigenlijk is het niet zo ingewikkeld, dus ..... aan de slag ! Jij bent er toch wel klaar voor ?
|
|
|
De mooiste foto's van NASA
Al meer dan 30 jaar maakt Bill Ingals foto's voor de NASA. In deze reportage van National Geographic zijn er een aantal van zijn allermooiste foto's uitgezocht.
|
Look at these Glaciers - Zaria Forman
Zijn het foto's of schilderijen ? Zaria Forman laat het je zien....
|
|
The Scale of the Universe 2
Tip van Lennard: Van het piepkleine, met het menselijk oog nauwelijks of niet zichtbaar tot de onmetelijke afstand van het universum waarin we op onze planeet rondzweven. Deze website is meer dan een kijkje waard ! |
|
|
Stellarium
Tip van Lennard: Alles over de ruimte om ons heen vind je op Stellarium. |
|
Bali - Welcome to Paradise
|
Dit is de titel van de tentoonstelling in Museum Volkenkunde in Leiden. Het kleine eiland Bali is in de afgelopen jaren populair geweest bij toeristen uit de hele wereld. Zo populair, dat het eiland die grote stroom nauwelijks aan kon, of eigenlijk helemaal niet aan kon.
Was tot 26 mei 2019 te zien in Volkenkunde Leiden. |
|
Socialistische Bouwkunst
|
Nieuw is deze website niet, maar naar ons idee wel interessant in de voorbereiding op de komende Berlijn excursie.
Op SocialistModernism.com wordt er gewerkt aan een inventarisatie van markante bouwwerken uit (met name) de na-oorlogse socialistische-/communistische wereld. Klik hier voor SocialistModernism.com |
|
Iconen van de Fotografie in kleur
|
Deze foto zou vandaag gemaakt kunnen zijn.... De originele plaat van de allereerste gemotoriseerde vlucht van de Flyer van de Gebroeders Wright werd op 17 december 1903 in de duinen van Kitty Hawk in North Carolina gemaakt.
Deze foto maakt deel uit van een groot aantal iconische foto's in de de geschiedenis van de fotografie. De foto's werden bewerkt door Marina Amaral. Lees hier meer. |
|
De mooiste ruimtevaartfoto's van 2018 - National Geographic
30 december 2018 - De wolken op het noorderlijk halfrond van Jupiter draaien rond in de mooiste vormen en patronen. De foto's voor deze fraaie compositie werden gemaakt de de Juno ruimtesonde van NASA en bewerkt door Kevin Gill (NASA). Bekijk hier de 22 mooiste foto's van 2018.
Geology.com
|
Een grote verscheidenheid aan onderwerpen uit de geologie en aardwetenschappen, maar ook wetenswaardigheden als waar op aarde je het diepste meer vindt en de gevaarlijkste vulkaan beklimt.
Ga naar: geology.com |
|
European Geoparks
|
Op dit moment zijn er in Europa maar liefst 73 Geoparken, verdeeld over 24 landen. Een geopark toont de unieke geologische- en geomorfologische kenmerken van het betreffende gebied. Of het nu gaat om de zandsteenformaties van de Dörenther Klippen in het Teutoburger Wald of het vulkanische landschap van de Katla in Ijsland.
European Geoparks |
|
De 100 beste foto's van 2018 - National Geographic
|
Bekijk de allermooiste National Geographic foto's van 2018. De foto hiernaast is gemaakt door Brian Skerry aan de noordkust van Baffin Island, Canada.
Meer prijswinnende NG foto's. De mooiste dierenfoto's van 2018 voor jou verzameld door National Geographic. |
Foto: Brian Skerry.
|
Het Drama van de Grienden - New Zealand Geographic
|
Meer dan 100 grienden zwemmen hun dood tegemoet. Op Stewart Island en op de Chatham eilanden zijn de afgelopen tijd meer dan 100 grienden op de stranden aangespoeld. Slechts een enkel dier kon worden gered. De New Zealand Geographic probeert een verklaring te zoeken voor het drama. Klik hier voor het artikel: The Puzzle of the Pilot Whales.
Lees ook de berichtgeving in de New Zealand Herald. |
Tientallen grienden op het strand bij Farewell Spit op 10 februari 2017. Foto: New Zealand Herald.
|
Friese Klimaatatlas
|
Vandaag, 26 november 2018, werd de Friese Klimaatatlas online geplaatst. De data en kaarten in de digitale atlas brengen de klimaatverandering in beeld en tonen wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. De atlas zelf geeft de oplossingen niet: de atlas signaleert alleen. Het waterschap, de gemeenten en de provincie moeten aan de slag, samen met de inwoners.
|
|
|
OpenQuake
|
Wereldwijd zijn alle bekende actieve breuken in kaart gebracht en is hun actuele status weergegeven. Bron: OpenQuake.org.
|
|
Mapmerizer
Een handige website om twee steden met elkaar te vergelijken is Mapmerizer. De twee te vergelijken steden worden op dezelfde schaal naast elkaar geplaatst. Je kunt wisselen van kaart naar satelliet.
|
|
GEO.de Nieuwsbrief
|
Iedere week het laatste nieuws van GEO.de
|
|
Giphy.com
|
Op Giphy.com vind je tientallen animaties en gifs over aardrijkskundige onderwerpen.
|
|
Leestekens van het Landschap
|
Op deze website vind je tal van foto's met uitleg van tal van natuurlijke elementen en inrichtingselementen in diverse Nederlandse landschappen: Leestekens van het Landschap.
|
|
Hoe zeg je ...?
|
Niet alleen handig in Schotland, maar eigenlijk in de hele wereld. Op Forvo.com kun je horen hoe de naam van Glasgow wordt uitgesproken in het Gaelic...
|
|
|
Nationaal GeoRegister
Op de website van het Nationaal GeoRegister is informatie over tientallen onderwerpen beschikbaar.
|
|
Websites en meer
|
Tegenhanger van de beroemde NG met accent op onderwerpen uit Oceanie
|
|
website (engelstalig) met vooral op Noord-Amerika gericht materiaal
|
|
alles over aardrijkskunde, maar dan in het Duits
Een andere Duitstalige website met nadruk op moderne (digitale) technologie
|