Planet Earth
In Planet Earth vind je onderwerpen over het ontstaan van onze planeet, het ontstaan en de ontwikkeling van het leven op aarde. Je vindt er thema's op het gebied van onder andere geologie, mineralogie, geomorfologie en zo voort. Ook maken we een uitstap buiten onze planeet. Planet Earth bestaat uit drie onderdelen: Lithosfeer, Hydrosfeer en Atmosfeer.
Ooit een gloeiende bol
Naar de nieuwste wetenschappelijke inzichten is planeet Aarde zo'n vier en een half miljard jaren geleden ontstaan. Bij lange na niet de planeet zoals we die nu kennen, maar een gloeiend hete bol, waarop geen enkele vorm van leven mogelijk was. Naarmate de bol afkoelde ontstonden er omstandigheden waarin vorming van levende organismen mogelijk werd.
Er was een tijd, dat de kennis van onze aarde was gebaseerd op speculatie en fantasie, zoals dit fragment uit de kaart 'Natuurkundige Aardkloodts Ontvouwinge' van kaartmaker Theodorus Schoon uit 1695 toont De kaart werd in Den Haag door Elisabeth de Jong uitgegeven. Kopergravure, Universitaire Bibliotheken Leiden, COLLBN 009-06-054.
|
Met deze foto opent het artikel "Scheppende Oerkracht" in de National Geographic van juni 2017 (in mediatheek). Auteur Joshua Foer en fotograaf Carsten Peter nemen ons mee naar Hawaï, waar vulkanisme aan de orde van de dag is. Lees hoe er een gigantisch systeem van lavatunnels is ontstaan. Bron: National Geographic juni 2017 p.20 t/m 33.
Foto: Carsten Peter. Meer over lavatunnels, iets dichter bij huis, op het Canarische eiland Tenerife, vind je hier.
Foto: Carsten Peter. Meer over lavatunnels, iets dichter bij huis, op het Canarische eiland Tenerife, vind je hier.
Deze tekening laat zien hoe een doorsnede van onze planeet er zo'n 3 miljard jaar geleden uit zou kunnen hebben gezien. Er is nog steeds discussie of er op dat moment sprake was van plaattektoniek. Tekening: Alec Brenner, Harvard Universiteit. Bron: National Geographic.
Het eerste leven op aarde
Cyanobacteriën (blauwalgen en blauwwieren), waren cruciaal in de ontwikkeling van leven op aarde. Deze ééncellige organismes zijn in staat, energie uit zonlicht te halen en met deze energie vervolgens anorganische voedingsstoffen om te zetten in koolhydraten én zuurstof. In miljoenen jaren ontstonden er ontelbare kolonies cyanobacteriën, waardoor het zuurstofgehalte in de atmosfeer toenam. Deze toename in zuurstof maakte de ontwikkeling van andere levensvormen mogelijk. In het Cambrium vond er een ware explosie van nieuw leven plaats.
|
Stromatolitische kalk in het Geologisch Museum Hofland (RDV DSCN6205).
|
Deze cyanobacteriën, meer dan 541 miljoen jaar geleden in het Precambrium gevormd, zijn in dit stuk sediment als fossiel bewaard gebleven en nu te zien op de tentoonstelling 'De Evolutie' in Naturalis, Leiden (RDV 2111). Ze behoren tot de eerste vormen van leven op aarde, zoals je kunt zien in de geologische tijdlijn:
Geologische Tijdlijn, gemaakt door Sarah Sanger, Sam Noble Museum, Norman, Oklahoma.
Eerst de dieren, daarna de mensen
Deze steen (foto rechts) van een stuk strand werd in Cheshire gevonden. De ribbels werden door kleine golven veroorzaakt, zo'n 2o0 miljoen jaar geleden. Ze werden vervolgens afgedekt door een laag fijn sediment, om vervolgens onder een dikkere laag zand te verdwijnen. Het vermoeden bestaat, dat de twee afwijkende vormen de voetafdrukken van een vroege dinosaurus zijn.
Ver voor het verschijnen van de eerste mensen, waren reusachtige dieren als dinosaurussen heer en meester op aarde. Plotseling verdwenen ze. Foto van een diorama in het Geologisch Museum Hofland.
Klik hier voor de eerste mensen.
|
Versteende voetstappen uit het Trias. Het Natural History Museum in Londen beschikt over een grote collectie fossielen, mineralen en gesteenten van over de hele wereld. Meer in Rocks&Minerals
|
Planet Earth bestaat uit 3 onderdelen:
Alles over plaattektoniek, vulkanen en aardbevingen vind je in Bewegende Wereld
|
Onze aarde is wellicht uniek in het feit, dat water er in alle verschijningsvormen voorkomt
|
Weer en klimaat bepalen dagelijks ons leven. Alles wat je moet weten vind je hier.
|
Bronnen en media