Our Footprint

Manaaki Whenua, Manaaki Tangata... Haere whakamua!
'Zorg voor het land, zorg voor de mensen..... Kom op, aan de slag'.
Dat is bij benadering wat deze dringende boodschap in het Te Reo, de taal van de Maori, ons wil meegegeven. Niet alleen in Nieuw-Zeeland staat het leven op onze planeet onder druk, ook dicht bij huis zien we de gevolgen van menselijk handelen. Met onze artikelen, workshops en excursies willen we je inzicht geven en de kennis laten opdoen, om jouw bijdrage zo succesvol mogelijk te laten worden.... kom op, aan de slag!
Onze ecologische voetafdruk.....
Om te kunnen leven, wonen, werken en te recreëren heeft ieder mens een stukje van onze aarde nodig. De benodigde ruimte kun je berekenen en omrekenen naar de beschikbare hoeveelheid productief land. Deze berekening wordt uitgedrukt in mondiale hectare, in het Engels global hectare (afgekort tot gha). De uitkomst van de berekening is onze Ecologische Voetafdruk.

Als alle beschikbare grond eerlijk over alle mensen verdeeld zou worden,  dan is per persoon wereldwijd 1,7 gha beschikbaar. Wereldwijd gebruiken we nu gemiddeld 2,6 gha per persoon. We vragen dus meer dan dat er is, omdat we hulpbronnen sneller verbruiken dan de aarde kan aanvullen en interen op haar reserves. Dit is een van de redenen dat er steeds minder ruimte overblijft voor de natuur. De mens is met de natuur in concurrentie om de beschikbare ruimte, waarbij de natuur het steeds vaker verliest. De biodiversiteit, de rijkdom aan soorten dieren en planten,  neemt in veel gebieden schrikbarend af.
'De voetafdruk van Nederland: hoe groot, hoe diep?' is de titel van het in 2012 gepubliceerde rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Een update vind je hier.
Het GeoGraphixs programma bevat lesmateriaal, workshops en excursies voor zo goed als alle hierboven staande doelen. Bij ieder programma vind je de bijbehorende pictogrammen, zoals bijvoorbeeld bij COASTWATCH.
Onzalige kerst
Ieder jaar nadat we Sinterklaas de deur uit hebben gewerkt, haasten we ons om een kerstboom te scoren. In Nederland worden in de dagen voor de kerst weer grote aantallen bomen uit de grond gerukt of omgezaagd, alles voor een paar gezellige dagen. Die zijn eenieder gegund, maar alsjeblieft, laat de boom waar hij hoort.... in de grond waar hij is opgegegroeid. 
Er worden weliswaar bossen bomen speciaal voor ons kerstgevoel gekweekt, maar ook dan nog is het onbestaanbaar, dat die na een paar dagen in huis op de brandstapel of in de shredder belanden. 
​
Het is inmiddels bijna 2024: de hoogste tijd om ook hier de knop om te zetten: geen kerstbomen meer kappen of uit de grond rukken. Er zijn genoeg alternatieven om je huis, straat of wijk in kerstsferen te brengen.
Alternatieve kerstboom, versierd met afgedankte spulletjes.
Op naar een betere wereld in 2030
In september 2015 presenteerde de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een 17-tal maatregelen voor een betere, veiliger en duurzamere wereld in 2030. De plannen moeten een einde maken aan armoede en honger. De bescherming van het leven op onze planeet, op land en in de zee, het klimaat maken deel uit van de plannen. 
Foto rechts: Ook al zijn de Nieuw-Zeelanders zeer milieubewust en weten ze dat de natuur zeer kwetsbaar is, toch zijn er van de Hoiho (Geel-oog Pinguïn) nog maar ongeveer 1700 broedparen. Ook in dit geval is de mens de grootste boosdoener.
In november 2019 is de Hoiho in Nieuw-Zeeland verkozen tot 'De Vogel van het Jaar 2019'. Kijk hier voor meer. Voor meer foto's van deze bijzondere en zeldzame pinguïn: Hoiho - Noarderljocht.com.
Kijk hier voor Bird of the Year New Zealand. In de New Zealand Geographic van januari 2024 staat een alarmerend artikel over de massale sterfte onder Hoiho kuiken: 'Intensive Care' door Connie Buchanan en foto's van Craig McKenzie.
Coastwatch
Eén van de langstlopende schoolprojecten is Coastwatch. Van het Deense waddenkustgebied tot aan België zetten leerlingen van talloze school zich in voor een schone zee en een schone kust. De breedte van het project is afhankelijk van de mogelijkheden van de school, maar doorgaans werken de vakgebieden biologie, scheikunde, aardrijkskunde/Mens&Maatschappij, maatschappijleer en wiskunde samen in het project. In het kader van grensoverstijgende samenwerking, doen ook de talen Duits en Engels mee. 
COASTWATCH
direct naar coastwatch
Honger naar energie
We gebruiken op school en thuis veel apparaten op elektriciteit. Of het nu een klein mobieltje is of een magnetron. Een klein land als Nederland gebruikt een grote hoeveelheid electriciteit. Deze elektriciteit wordt nog steeds voor het grootste deel opgewekt door de verbranding van steenkool, olie en gas.  Bij deze verbranding komen grote hoeveelheden CO2 vrij in de atmosfeer. De grote concentratie CO2 draagt bij aan de opwarming van het klimaat op aarde. In de twee cartogrammen hieronder worden de 'boosdoeners' in beeld gebracht. Duidelijk wordt, dat Nederland relatief gezien, één van de grootste CO2-producenten is.
Nog steeds wordt een deel van onze elektriciteit opgewekt in kolencentrales. Waarom moeten we zo snel mogelijk van deze manier van energie opwekking af zien te komen ? Lees ook het artikel 'Why are we still burning coal?' in de New Zealand Geographic van juni 2022.
Lees het artikel "Stromerzeugung - Was Braunkohle so klimaschädlich macht" van Peter Carstens in de Geo van 18 september 2018 en "The coal mine that ate Hambacher Forest", BBC News (12 juli 2019).
In het verlengde hiervan is het meer dan de moeite waard deze foto's van de Canadese fotograaf Edward Burtynsky te bekijken. De foto's tonen de impact van menselijk handelen op de aarde: Human Scars on Earth.
De bouw van stuwdammen voor het opwekken van hydro-elektriciteit heeft doorgaans een grote impact op flora en fauna in het gebied. De BBC reportage 'Hydroelectric dam threatens to wipe out world's rarest ape' is slechts een willekeurig gekozen voorbeeld.
Lees ook het artikel in de online GEO: "Hambacher Forst: Gerettet, um zu sterben?"
Cartogram van de uitstoot van CO2 in 2009. Bron: geois.de.
In Duitsland vondt nog op behoorlijk grote schaal bruinkoolwinning plaats. Dit gebeurt hoofdzakelijk in dagbouw, zoals hier op deze foto bij Garzweiler. Foto: ted007/Fotolia in de Geo van 18 september 2018.
Duurzame energie in Nederland
De energie, die we in Nederland gebruiken, komt nog maar voor een deel uit duurzame energiebronnen. De omschakeling van fossiele energiebronnen naar echt groene energie gaat bovendien maar langzaam. Wat dat betreft hebben we hier nog heel veel werk te verzetten. Op de website energieopwek.nl krijg je een inzicht in de opwekking van duurzame energie in Nederland: in real-time... Per energiebron is de hoeveelheid geleverde energie te zien. Per regio data selecteren is ook mogelijk.
Wat bedoelen we eigenlijk met duurzame energie opwekking of klimaatneutrale energie? Die vraag staat centraal in 'Was steckt hinter dem Versprechen "Klimaneutral"?' in de Geo, juni 2022.
Vlees of groente ?
Van 4 t/m 10 maart is de 'Nationale Week Zonder Vlees', met als doel  Nederland bewust maken van de positieve impact van minder vlees eten, en laten zien hoe gemakkelijk een dagje zonder vlees (en vis) eigenlijk kan zijn. Meer informatie vind je hier. Doe je ook mee?
De Nederlandse intensieve veehouderij en bio-industrie drukken een onhoudbaar groot stempel op ons milieu. Vooral de vleesconsumptie is van grote invloed op onze ecologische voetafdruk.

Kijk hier hoe groot de voetafdruk van verschillende voedingsmiddelen is. 
Bergen van afval
Het lijkt wel of een toenemende welvaart in een land gepaard gaat met een groeiende berg afval. In een land als Nederland kunnen we er ook wat van, ondanks dat er steeds meer afval wordt gerecycled. Toch zullen er meer moeten doen om ons milieu gezond en leefbaar te houden. Op school doen we dat onder andere met Coastwatch.
Rechts: Nylon visdraad, touw, visnetten, verzameld op het grindstrand van Kinnvika op Spitsbergen.  Dit afval vormt niet alleen een bedreiging voor zeedieren, maar ook voor ons zelf !
Ben jij er klaar voor ?
Ook al maak je zelf maar een hele kleine hoeveelheid troep... met een beetje goede wil en gezond verstand kun je zelf ook al heel veel betekenen. Ben jij er klaar voor ? Kijk op: Be Ready to Change. In de Geo van maart 2019 vind je het artikel 'Plastikfasten - so verbannen Sie Plastik in 7 Schritten aus Ihrem Leben'. Ook in Geo: Luchtballonnen en zeevogels.
Maak een eind aan zwerfafval
Er zijn een stuk of wat handige apps, die je kunnen helpen bij het in kaart brengen van zwerfafval. Je hoeft het daarna alleen nog maar op te ruimen. Kijk bijvoorbeeld maar eens op de website van Mooi Schoon, of die van HelemaalGroen en Litterati.
Doe eens Wad! - Alle kleine beetjes helpen!
Het snoeppapiertje op straat, het lege colablikje.... Iedereen laat wel eens iets vallen of slingeren. Soms per ongeluk, zonder er bij stil te staan. Soms gewoon om er maar van af te zijn. Wat is het een kleine moeite om je afval mee te nemen en later in een afvalbak te gooien. Is het erg om andermans afval mee te nemen? Nee, beslist niet. Steeds meer mensen nemen op hun wandel- of fietstochtje de moeite zwerfafval mee te nemen. Of dat nu in hun dorp of wijk of op het strand is..... Doe eens Wad! laat je zien, wat je met een klein beetje moeite voor je omgeving kunt doen. Of dat nu in het Waddengebied is of elders in het land....
Waar blijft al dat plastic?
Henderson Eiland ligt midden in de Grote Oceaan, halverwege Nieuw-Zeeland en Zuid-Amerika. Het eiland is onbewoond, maar dat zou je niet zien aan de grote hoeveelheid afval, die er op de stranden ligt. Waar komt al die troep vandaan? In de National Geographic reportage  'What happens to the Plastic we throw out' kom je meer te weten.
268.000 ton plastic in onze oceanen. Bron: New Zealand Herald. Kaart: Dumpark.
In de Geo van December 2020 is de lijst van de Top-10 grootste plastic-vervuilers van de wereld gepubliceerd. Coca Cola staat op nummer 1 en het Nederlandse Unilever op plaats vier. Kijk hier voor het hele artikel. In de Geo van juni 2022 vind je het artikel 'Warum Plastik nicht immer schlecht ist'.
Schone lucht
Het lijkt erop, date we de boodschap van het belang van schone lucht door hebben gekregen. We zijn van plan om in de komende tijd minder fossiele brandstoffen op te stoken, we gaan over op schonere energiebronnen. In 'Schone Lucht' zoeken we naar manieren om de lucht, die we ademen nog schoner te krijgen.
Lees ook het artikel 'Climate change: New idea for sucking up CO2 from air shows promise' van de hand van Matt McGrath, BBC News Science&Environment, 9 maart 2023.
De ORCA-installatie van het Zwitserse Climeworks bij de energiecentrale van Hellisheiði, bij Selfoss, in het zuiden van  Ijsland. Foto: Getty Images; Bron: BBC News Science&Environment, 9 maart 2023 en eerder gepubliceerd op 22 juli 2022 in het artikel  'Climate change: New plant in Iceland will remove carbon dioxide from the air' (BBC Newsround). Lees meer op de website van Climeworks.
In deze artist's impression van Carbon Engineering is een installatie te zien, die CO2 uit de lucht zuigt. Foto: Carbon Engineering. Bron: BBC.
Meer over de technologie het afvangen van CO2 is te lezen het artikel 'Direct air capture (DAC) and sequestration of CO2', geubliceerd in Science Advances, 8 maart 2023. Lees hier het artikel in de Leeuwarder Courant van 29 november 2023 over Climeworks op Ijsland en de technologie achter het afvangen van CO2 uit de lucht. 
In het artikel wordt ook gemeld, dat de technologie al jarenlang in o.a. de VS wordt gebruikt bij de winning van aardolie. Door CO2 in het oliehoudende gesteente te injecteren, kan er meer olie worden opgepompt. Op een dergelijke inzet van de technologie zitten we dus duidelijk beslist niet te wachten!
Meer bomen....
Bomen zijn de longen van onze aarde.  Zonder bomen is er geen leven op aarde mogelijk. Zomaar twee uitspraken, die je vaak hoort. Tegelijkertijd verdwijnt er dagelijks een groot oppervlak aan bos. Bomen moeten wijken voor landbouw en stadsuitbreiding. Hier en daar worden nieuwe bomen aangeplant. Daar kan toch niets mis mee zijn. Het artikel 'Climate Change: Planting new forests can do more harm than good' van BBC Science&Environment geeft een ander inzicht ... Lees ook het artikel 'Bäume als Klimaretter: Wie sinnvoll ist das Aufforsten?' in de Geo van 12 mei 2021.
..... meer regen
In een op 5 juli 2021 in NatureGeoscience gepubliceerd rapport van een aantal klimaatwetenschappers, wordt gesteld, dat uitbreiding van het bosoppervlak (in Europa) kan leiden tot een toename van neerslag in de zomer van zo'n 7%. Een samenvating kun je lezen in 'Climate change: Planting extra trees will boost rainfall across Europe', door Matt McGrath (BBC Science and Environment van 6 juli 2021. Het hele verslag van Meier, R., Schwaab, J., Seneviratne, S.I. en anderen, heet: 'Empirical estimate of forestation-induced precipitation changes in Europe'. Nat. Geosci. 14, 473–478 (2021) vind je hier: https://doi.org/10.1038/s41561-021-00773-6.
Ozon gaat goed ?
De ozon-laag in de atmosfeer herstelt zich langzaam, sinds in de jaren '90 van de vorige eeuw een wereldwijd verbod op schadelijke drijfgassen in o.a. spuitbussen. Dat wordt gesteld in een rapport van de Verenigde Naties, dat begin november 2018 in Quito werd gepresenteerd. Als de trend van herstel zich door zet, dan zal naar verwachting het gat in de ozon-laag boven het noordelijk poolgebied rond 2030 zijn gedicht. Het gat boven het Zuidpoolgebied heeft langer nodig en zou rond 2060 kunnen zijn gedicht.
De atmosfeer boven het Zuidpoolgebied in september 2000 (links) en september 2018 (rechts). De paarse en blauwe kleur markeren de gebieden , waar de ozon-concentratie in de atmosfeer het laagste zijn. Foto's: NASA, AP. Bron: New Zealand Herald, 6 november 2018.
Lucht vol met vliegtuigen
Luchtvaart heeft onze wereld veranderd, ....verbeterd, of.... ?  Meer over dit onderwerp vind je in Vliegtuig en Globalisering.
In deze fotoreportage zie je een paar uurtjes London-Heathrow in Airporttraits
Duurzaam op zee
De wereldzeeën zijn een belangrijke voedselbron. Die zal in de komende tijd alleen maar meer onder druk komen te staan, doordat we aan de ene kant de zee leeg vissen, aan de andere kant dumpen we zo veel afval in zee, dat het leven in gevaar komt. In 'Duurzaam op Zee' kijken we hoe we onze zeeën kunnen beschermen.
Op de website van de Global Fishing Watch krijg je een goed overzicht van alle visserij-activiteiten, waar dan ook ter wereld. In combinatie met sites als MarineTraffic krijg je realtime data over o.a. de posities van (vissers)schepen.
Global Fishing Watch
MarineTraffic
Circulaire economie
In een circulaire economie, ook wel kringloop economie genoemd, worden kringlopen gesloten en grondstoffen optimaal gebruikt. Circulaire economie is meer dan recycling. Het is een systeem, waarin wordt voorkomen, dat eindige grondstoffen niet worden uitgeput en reststoffen, die vrij komen bij de productie, opnieuw in het systeem worden ingevoerd. De energie voor de productie komt van hernieuwbare bronnen: water, zon en wind.
In zo wat alle delen van Nederland ontstaan er plannen voor de inrichting van een circulaire economie. Ook bij jou in de buurt. Vanuit Geographixs kijken we welke actieve bijdrage wij kunnen leveren.
Circulaire economie
Nude Shopping
Op het eerste gezicht een wat pikante titel, maar wees gerust. Het betekent niet, dat je voortaan  in je blootje naar de supermarkt moet. Lees hier het artikel in de New Zealand Herald van 14 januari 2019.
Naakte groente in de New World supermarkt. Foto: New World in de New Zealand Herald van 14 januari 2019.
CIRCULAIRE ECONOMIE
Een andere kijk op Plastic: Ander Plastic
We zijn zo gewend aan al die toepassingen van plastic, dat we er maar al te gemakkelijk naar grijpen. Het is goedkoop, in alle soorten en maten verkrijgbaar. Maar aan de andere kant beginnen we de negatieve gevolgen voor onze honger naar plastic te merken. We moeten op zoek naar een duurzamere vervanger. In het artikel van Adrienne Bernard 'The Natural products that could replace plastic' zie je hoe dat zou kunnen en welke (natuurlijke) grondstoffen we daarvoor kunnen gebruiken.

Op Be Ready to Change kun je zien wat jij kunt doen.
World Clean Up Day - 20 September 2024
Bronnen en media
Titelfoto: Huisjes in het oerwoud, gemaakt door Moniek Westerman. De foto is gemaakt tijdens Open Stal 2012 in Oldeberkoop.