De inslagkrater van Chicxulub - Yucatan
Professor Joanna Morgan van Imperial College London geeft aan, dat wetenschappers nu min of meer een helder beeld kunnen schetsen van de grote plotselinge klimaatverandering, die op trad na de meteorietinslag op het Schiereiland van Yucatán van 66 miljoen jaar geleden. De inslag zorgde voor het verdwijnen van driekwart van alle planten- en diersoorten op aarde. Uit onderzoek wordt duidelijk, dat bij de inslag zo'n 300 miljard ton aan zwavel in de atmosfeer terecht kwam, met als gevolg, dat de gemiddelde temperatuur wereldwijd voor een aantal jaren beneden het vriespunt lag. Voor de temperaturen van de oceanen was dat vermoedelijk enkele honderden jaren! Lees hier het artikel Asteroid impact plunged dinosaurs into catastrophic 'winter' - BBC Science 31 october 2017.
Op een satellietfoto van het noordwestelijk deel van het Yucatán Schiereiland is de Chicxulub krater nauwelijks te ontdekken. Foto: samengesteld beeld verkregen van Landsat en Copernicusfoto's. Bron: Google Earth.
Het einde van de dinosaurussen
De gigantische inslag maakte een eind aan het leven van de dinosaurussen. Wetenschappers zijn van mening, dat de meteoriet ook de bossen op aarde, met zo goed als alle dierlijke leven daarin, vernietigde. Door de grote hoeveelheid stof, was de de aarde jarenlang bijna geheel verstoken van zonlicht. Bron: New Zealand Herald. Foto: 123RF. Lees hier het op 3 juni 2018 gepubliceerde artikel.
|
Zwaartekrachtanomaliekaart van ongeveer hetzelfde gebied, samengesteld door David A. Kring.
De afwijkingen in het zwaartekrachtveld van Yucatán zijn op deze kaart weergegeven. Deze gravitatiekaart (zwaartekrachtanomaliekaart) toont de afwijkingen in de diepere ondergrond van ongeveer het zelfde deel van Yucatán. De zwarte cirkel geeft de kraterrand, die een diameter van zo'n 180 kilometer heeft, weer. De punten C1, S1 en Y6 geven de plaatsen aan, waar eerder proefboringen ten behoeve van oliemaatschappijen zijn uitgevoerd. Uit het verkregen materiaal bleek, dat de krater door meteorietinslag was veroorzaakt. Voor nader wetenschappelijk onderzoek werd in 2001-2002 een proefboring op land gedaan nabij de Haciende Yaxcopoil (Yax-1). In 2016 vond een broefboring in zee plaats (Chicx-03A). Kaart: David A. Kring. Bron: LPI Meer informatie op de website van het Center for Lunar Science and Exploration.
Meer informatie in het artikel "Chicxulub asteroid impact: Stunning fossils record dinosaurs' demise", door Jonathan Amos op BBC Science and Environment, gepubliceerd op 29 maart 2019 en "Fossielen van 'de dag dat dinosaurussen uitstierven' gevonden" op NOS.nl (30 maart 2019).
|
Een inslag met wereldwijde gevolgen en sporen...
In de gesteente- en mineralen collectie van het Museon in Den Haag, bevindt zich dit bijzondere stuk kalksteen, waarin de meteorietinslag van Chicxulub is 'vastgelegd'. Het toont aan, dat de gevolgen van de inslag wereldwijd een impact hebben gehad. Het stuk kalksteen is afkomstig uit de Geulhemmergroeve, iets ten noorden van het dorp Berg en Terblijt in Zuid-Limburg, meer dan 8.600 kilometer ten oosten van het Yucatán Schiereiland in Mexico.
De inslag betekende ook in wat nu Nederland is, het einde van een groot aantal planten- en diersoorten, waaronder de dinosaurussen. Het was tegelijkertijd het begin van een periode waarin er ruimte kwam voor nieuwe soorten, waaronder de zoogdieren en uiteindelijk de mens.
De inslag betekende ook in wat nu Nederland is, het einde van een groot aantal planten- en diersoorten, waaronder de dinosaurussen. Het was tegelijkertijd het begin van een periode waarin er ruimte kwam voor nieuwe soorten, waaronder de zoogdieren en uiteindelijk de mens.
Boven: Het stuk kalksteen uit de Geulhemmergroeve, Museon (Coll. nr.234625). (RDV6988).
De onderste, lichtere laag mergel (A) dateert van voor de meteorietinslag. Daarboven zijn de grove tsunami-afzettingen (B) te zien, die ontstonden door de inslag. De inslag markeert de overgang van het Krijt naar het Paleogeen en wordt in de geologie aangeduid als de 'K-Pg grens' (soms ook de Krijt-Tertiair grens (de 'KT-grens') genoemd.
Bovenaan in C zijn de donkere kleilagen te onderscheiden, die werden afgezet bij het neerdalen van het stof, dat bij de inslag de atmosfeer in werd geslingerd. (RDV6988A). |
Meer grote inslagkraters op aarde:
Op de foto hiernaast de Barringer inslagkrater in de staat Arizona. Foto: NASA.
|