Mainport
Een mainport (ook hoofdhaven, sleutelhaven) is een knooppunt van belangrijke transportroutes. De term mainport is een in Nederland bedacht begrip en wordt met name gebruikt om het belang van de havens van Rotterdam, Amsterdam en de luchthaven Schiphol te onderstrepen.
Het belang van een mainport
Een transportknooppunt in het algemeen is van belang voor de regionale economie:
Het concept mainport werd in 1988 officieel op de beleidsagenda gezet met het verschijnen van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening. Sinds die tijd is het begrip mainport een eigen leven gaan leiden en is het vast onderdeel geworden van ruimtelijke plannen en logistiek jargon. In de jaren negentig werden met name de positieve aspecten van de mainport benadrukt, maar vanaf het begin van de 21e eeuw is er sprake van steeds meer weerstand tegen groei van de mainports. Daarbij gaat het dan vooral om de geluidsoverlast en vervuiling die de mainports met zich brengen. De mainports zijn zo letterlijk en figuurlijk steeds meer onder druk gekomen.
Andere 'ports'
Naast de term mainport zijn er door de beleidsmakers en planologen andere varianten bedacht voor de 'hubfunctie' van bepaalde activiteiten. De term wordt ook gebruikt voor andere belangrijke functies: Brainport Regio Eindhoven noemt zich zo omdat er meer dan een kwart van het Nederlandse wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling (Research&Development, R&D) plaatsvindt en er, volgens Eurostat, 42% van de jaarlijkse patentaanvragen in Nederland vandaan komt. De Nederlandse tuinbouw is de Greenport van Nederland.
Het belang van een mainport
Een transportknooppunt in het algemeen is van belang voor de regionale economie:
- vanwege de directe werkgelegenheid die transport en overslag biedt;
- vanwege de indirecte (of afgeleide) werkgelegenheid (bijvoorbeeld dienstverlening aan transporteurs);
- omdat goede transportmogelijkheden een belangrijke factor kunnen zijn bij de keuze van een bedrijf(stak) om zich in een regio te vestigen.
Het concept mainport werd in 1988 officieel op de beleidsagenda gezet met het verschijnen van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening. Sinds die tijd is het begrip mainport een eigen leven gaan leiden en is het vast onderdeel geworden van ruimtelijke plannen en logistiek jargon. In de jaren negentig werden met name de positieve aspecten van de mainport benadrukt, maar vanaf het begin van de 21e eeuw is er sprake van steeds meer weerstand tegen groei van de mainports. Daarbij gaat het dan vooral om de geluidsoverlast en vervuiling die de mainports met zich brengen. De mainports zijn zo letterlijk en figuurlijk steeds meer onder druk gekomen.
Andere 'ports'
Naast de term mainport zijn er door de beleidsmakers en planologen andere varianten bedacht voor de 'hubfunctie' van bepaalde activiteiten. De term wordt ook gebruikt voor andere belangrijke functies: Brainport Regio Eindhoven noemt zich zo omdat er meer dan een kwart van het Nederlandse wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling (Research&Development, R&D) plaatsvindt en er, volgens Eurostat, 42% van de jaarlijkse patentaanvragen in Nederland vandaan komt. De Nederlandse tuinbouw is de Greenport van Nederland.
Mainport Amsterdam-Schiphol
Amsterdam Airport Schiphol 1916 - 2016. Bron: Stadsarchief Gemeente Amsterdam.