Het koraal verdwijnt
In een tijd dat de luchtvaart kritisch wordt gevolgd in de klimaatdiscussie, lijkt het vreemd, dat een instantie, die strijdt voor het behoud van de koraalriffen op aarde, juist een groot vliegtuig huurt, om aandacht voor het koraal te vragen. Toch is dat wat de Mirpuri Foundation heeft gedaan. Het grootste passagiersvliegtuig, de Airbus A380, vliegt dagelijks de wereld rond om mensen bewust te maken van het verdwijnen van de koraalriffen. Het is hoog tijd voor actie. Wat moet er gebeuren? En.... wat kun jij doen?
Mooi, mooier en mooist
Koraal is een verzamelnaam voor zeedieren van de klasse bloemdieren (Anthozoa). De diertjes, ook wel poliepen genoemd, meten slechts een paar millimeter en komen vaak in kolonies voor. De koraalkolonies vormen vaak een onderdeel van koraalriffen. Plaatselijk vormen ze grote kolonies, banken en riffen. Het meest bekende voorbeeld is het 2500 km lange Groot Barrièrerif voor de noordoost kust van Australië.
Koraalriffen in soorten en maten
Er worden drie hoofdsoorten koraalriffen onderscheiden.
Deze indeling is gebaseerd op die in "On the Structure and Distribution of Coral reefs" van Charles Darwin. De eerste druk verscheen in 1842. De derde druk, die in 1896 verscheen is online beschikbaar in de Biodiversity Heritage Library: zie hiervoor bij 'Bronnen en Media' onderaan deze pagina.
- Kustrif (fringing reef of franjerif): een rif dat dicht langs de kust is gevormd en globaal de contouren van de kust volgt. Deze riffen kunnen vele tientallen kilometers lang zijn. De basisstructuur is het steenkoraal, dat vaak een kalksteen-ondergrond heeft. Behalve steenkoralen vindt men op het kustrif ook een grote variatie aan sponzen, zachte koralen en algen.
- Barrièrerif (barrier reef): Dit zijn uitgestrekte riffen die zich verder in zee bevinden. Het enige verschil met het kust- of franjerif is een ondiepe lagune die het rif van de kust scheidt. De lagune kan soms enkele tientallen meters breed zijn (waardoor het barrièrif gaat lijken op een kustrif), maar ook, zoals bij het Groot Barrièrerif van Australië, meer dan 65 kilometer bedragen. Volgens Darwin is het barrièrerif ooit ontstaan uit een kustrif. Doordat het vasteland langzaam in zee wegzakte (of de zeespiegel geleidelijk steeg), en het koraal aan de zeezijde bleef doorgroeien kwam het rif steeds verder in de open zee te liggen.
- Atol (atoll reef): een cirkelvormig rif met een centrale lagune. Het atolrif zou volgens Darwin ontstaan zijn op de hellingen van een vulkaan die langzaam in zee wegzakte. Ook hier was de koraalgroei het sterkst aan de zeezijde.
Deze indeling is gebaseerd op die in "On the Structure and Distribution of Coral reefs" van Charles Darwin. De eerste druk verscheen in 1842. De derde druk, die in 1896 verscheen is online beschikbaar in de Biodiversity Heritage Library: zie hiervoor bij 'Bronnen en Media' onderaan deze pagina.
Op deze kaart zijn de drie hoofdsoorten weer gegeven: In rood: het kustrif (of fringing reef), in lichtblauw: het barrièrerif (barrier reef) en in donkerblauw: de atol (atoll or lagoon). Bron: "On the Structure and Distribution of Coral reefs", Charles Darwin, derde druk, New York, 1896. Deze is online beschikbaar gesteld door de Biodiversity Heritage Library. (zie onderaan deze pagina bij 'Bronnen en Media'.
Koralen op de wereld
Het Great Barrier Reef
Het Great Barrier Reef, het Groot Barrière Rif, in de Koraal Zee voor de noordoostkust van de staat Queensland in Australië is het grootste koraalrif op aarde. Het is zeker ook het bekendste.... Sinds 1981 staat "het achtste wereldwonder" op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Het Groot Barrière Rif bestaat uit 2600 kilometer aan meer dan 2900 individuele koraalriffen en 900 eilanden. De riffen worden opgebouwd door miljoenen koraalpoliepen die mede dankzij de in hun weefsels levende eencellige algen kalk kunnen produceren. Rifbouwende koraalpoliepen treft men aan in ondiep helder zout water met een minimale temperatuur van 20°C.
Het Groot Barrière Rif voor de Australische noordoostkust. Foto: National Geographic MapMaker Interactive, 2020.
Het Apo Reef
Het Apo Reef bij het Filippijnse eiland Mindoro is het op één na grootste koraalrif ter wereld. De oppervlakte van dit koraalrif bedraagt 34 vierkante kilometer. Om het natuurgebied te beschermen, is Apo Reef voor een groot deel veranderd in een nationaal park.
De Great Chagos Bank
De Great Chagos Bank van de Malediven is het grootste koraalrif in de Indische Oceaan. De bijna 1200 koraaleilanden van de Malediven zijn allemaal ontstaan door vulkanische activiteit. De meeste eilanden liggen op slechts 1,5 meter boven de zeespiegel.
Het Great Florida Reef
Het Great Florida Reef voor de kust van Florida is het enige koraalrif van Noord-Amerika. Het wordt beschouwd als een van de mooiste koraalriffen ter wereld.
Het Rode Zee Koraal Rif
Dichter bij huis, in de Rode Zee vinden we het Rode Zee Koraal Rif. Het is een van de oudste koraalriffen ter wereld, met een leeftijd tussen de 5.000 en 7.000 jaar.
Het Meso-Amerikaans Koraalrif
Dit koraalrif strekt zich uit langs de kusten van Mexico, Belize, Guatemala en Honduras. In totaal heeft het Meso-Amerikaans Koraalrif een lengte van meer dan 1.000 kilometer. Het koraalrif is beroemd doordat het een rijk ecosysteem heeft, met talloze vissoorten en veel verschillende soorten koraal. Vooral het koraal voor de kust van Honduras is bijzonder. Door vulkanische activiteit groeit hier een zeldzaam soort zwart koraal.
Røst Revet
Dat koraalriffen niet alleen in zonnige en tropische oorden voorkomen bewijst het Røstrevet, het Røst Rif. Dit 35 kilometer lange koraal rif bij de Lofoten in Noord-Noorwegen bestaat hoofdzakelijk uit het koud-waterkoraal Lophelia Perstusa.
Koraal in het museum
Koraal gevonden in Lochem en tentoongesteld in het Kristalmuseum, Borculo.
Onder: Zo'n 120 jaar geleden werd dit meer dan 300 kilo wegende koraal (Turbinaria bifrons) uit het Shark Bay Reef, voor de kust van West Australië gehaald. Het is tentoongesteld in het Natural History Museum in Londen.
|
Net als levend koraal, maakte dit fossiele koraal ooit deel uit van een koraalrif in een ondiepe zee met een relatief hoge watertemperatuur. Dit stuk Kodonophyllum iruncatum (Linné) werd gevonden in de buurt van Dudley, in Midden-Engeland. Het koraal werd in het Siluur gevormd, toen het gebied nog in de buurt van de evenaar lag. Dudley, West Midlands (R1859)(VRS5548).
|
Linksboven: Grote Ster koraal (VRS6448) en Diepwaterkoraal (ook wel koudwaterkoraal genoemd), gevonden in de zee tussen de twee West-Schotse eilanden Barra en Coll (VRS6451). Beide stukken koraal zijn tentoongesteld in het Hunterian Museum in Glasgow.
Hersenkoraal (Brain Coral) gevonden in de zee bij Barbados. Hunterian Museum, Glasgow (VRS6445).
Het koraal verdwijnt
Wereldwijd verdwijnt er koraal ten gevolge van de opwarming van de aarde De opwarming en verzuren van zeewater leidt tot verbleking (bleaching) van koraal en vaak ook tot het afsterven van koraal. Sommige wetenschappers geven aan, dat als de huidige trend zich voortzet, 70% van de koraalriffen op aarde in 2050 verdwenen zijn.
Naast opwarming van de aarde en daarmee het zeewater, speelt ook de toenemende vervuiling van het zeewater een rol. Ook de visserij in kwetsbare gebieden leidt tot schade aan de koraalriffen. Op enig moment in het leven van dit stuk koraal, werd het water verontreinigd door ijzerhoudend zout uit een fabriek. Het koraal nam het ijzer op en groeide door, ook nadat de verontreiniging stopte. Het ijzer liet een roodbruine kleur in de kalkskeletjes achter. Om dit te laten zien, werd het stuk koraal door midden gezaagd. Porites lutea koraal, Phuket, Thailand (VRS5674).
|
Wellicht gloort er enige hoop, want een onderzoeksteam van het Leibniz-Zentrum für Marine Tropenforschung (ZMT) en de University of Exeter heeft bij de koraalriffen van de Chagos Archipel, in de Indische Oceaan gezien, dat een groot deel van de door opwarming beschadigde riffen daar, binnen enkele jaren weer bijna volledig zijn hersteld. Lees het artikel van Geo of de ASLO publicatie. Zie ook het artikel 'Scientists map Caribbean coral reefs to tackle climate change' door Helen Briggs op BBC Science&Environment van 14 april 2022.
Bronnen en media
On the Structure and Distribution of Coral Reefs, Charles Darwin, M.A., F.R.S., F.G.S. . Derde druk, New York, 1896. Online beschikbaar in de Biodiversity Heritage Library.
|
Titelfoto: Deze Airbus A380 (9H-MIP van HiFly Malta) draagt de 'koraalkleuren' van de campagne van de Mirpuri Foundation. Hier gefotografeerd door Ibex73 op de luchtvaartshow Salon de Paris Le Bourget, in juni 2019.
|