Hidde Dirks Kat

In tegenstelling tot Willem Barentsz van Terschelling, is de naam van Hidde Dirks Kat, in 1747 geboren in Hollum op Ameland, veel minder bekend bij het grote publiek. Eigenlijk is dat vreemd, want beide mannen hebben met hun bemanning ervaren, wat het is om met hun schip in het zee-ijs vast te komen zitten. Iedereen kent het verhaal van de "Overwintering op Nova Zembla", die Barentsz met de dood moest bekopen, maar de overwintering van Kat en een deel van zijn bemanning in het ijs voor de kust van Groenland, is bij weinig mensen bekend. In 1777 kwam Kat met zijn tweemaster Jufvrouw Klara daar in het ijs vast te zitten. Kat en enkele bemanningsleden overleefden de eerste ontberingen en werden uiteindelijk gered door Inuït-jagers, die hen overbrachten naar de Deense kolonie Frederikshåb. Na de winter keerden de overlevenden in 1778 terug op Ameland. Kat tekende de ontberingen op in z'n dagboek. In 2018 werd ter gelegenheid van het Hidde Dirks Kat Jaar een nieuwe uitgave van zijn  dagboek uitgebracht.
​
In de module Hidde Dirks Kat gaan we op zoek naar de avonturen van deze minder bekende Nederlandse zeevaarder.

Amelanders op walvisjacht. Linksboven het wapen van Ameland. In Museum Sorgdrager, Hollum.

Het dagboek van Hidde Dirks Kat is digitaal beschikbaar op de website van Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL):

Bron: Persbureau Ameland (geen copyright informatie)

Het standbeeld van Commandeur Hidde Dirks Kat voor verzorgingscentrum 'De Stelp' aan de Hidde Dirks Katstraat in Hollum, Ameland. Het beeld is gemaakt door Frans Ram.

Kaart van Groenland, afkomstig uit het dagboek van Hidde Dirks Kat, "Dagboek eender reizen ter walvis- en robben-vangst gedaan in de jaren 1777 en 1778". Bron: nl.m.wikipedia.org. Deze kaart is in het publieke domein.

Gedurende Kunstmaand Ameland 2018 was er ruim aandacht voor de avonturen van Commandeur Hidde Dirks Kat, onder andere bij de strandopgang  van het westerstrand bij Hollum, waar Project Smoel de restanten van hun walvisvaarder in het duin had blootgelegd. Even verderop waren het de kunstschilders van ArtBrut058 met hun portretten van de Amelander commandeur.

Neem vooral ook een kijkje op HiddeDirksKat voor alle activiteiten die er in 2018 in en buiten Fryslân worden georganiseerd.

In 2016 verscheen bij Uitgeverij Wijdemeer deze 'hertaling' van het Dagboek van Hidde Dirks Kat. In hedendaags Nederlands zijn zijn ervaringen van de noodlottige reis beschreven. Het boek is in de GeoGraphixs mediatheek aanwezig.

In het Arctisch Kookboekje vind je tal van lekkere recepten uit het hoge Noorden. Bekijk ze in de GeoGraphixs mediatheek.