Nioghalvfjerdsfjorden (79 North Glacier)

De gletsjers van Oost-Groenland hebben het zwaar te verduren

De ijsmassa van de 79Noord Gletsjer in het noordoosten van Groenland was in de voorgaande jaren al aanzienlijk verzwakt door de vele scheuren. Deze zomer braken er grote stukken ijs van de Spalte Gletsjer af. Deze gletsjer is een zijgletsjer van de grote Nioghalvfjerdfjorden (Negen-en-een-half-veer-fjord), de grootste overgebleven ijsplaat op Groenland, sinds er tussen 2010 en 2012 grote stukken ijs van de Petermann Gletsjer, in het noordwesten van het eiland, afbraken.

Noordoost Groenland en Spitsbergen. Foto: National Geographic MapMaker Interactive 2020.

Deze foto's tonen de afgebroken stukken ijs, die nu in het fjord drijven. Foto's: Copernicus/ESA. Bron: BBC Science & Environment, 14 September 2020.

Deze compositiefoto toont aan, dat er grote verschillen in de snelheid van de Groenlandse gletsjers voorkomen. Het ijs van de Zacharias Isbrae/Isstrøm schuift sneller richting de Noordelijke Ijszee dan het ijs van de Nioghalvfjerdsbrae Gletsjer. Deze gletsjer voert ten noorden van het eiland Lambert Land in noordoostelijke richting; de 'snellere' Zacharias in zuidoostelijke richting ten zuiden van dat eiland. Dit beeld is opgemaakt uit foto's, opgenomen in rood, groen en blauw, om zo de verplaatsing van het ijs weer te geven:
30 oktober 2021 = Rood
24 Mei 2022 = Groen
6 oktober 2022 = Blauw
De foto is gemaakt op basis van Copernicus (Sentinel-1 SAR EW-HHHV) data, beschikbaar gesteld door ESA/ Copernicus/ Sentinel-Hub. Bron: Soar.Earth Atlas.

Door de hogere temperaturen van de afgelopen jaren, zijn er talloze smeltwater-meertjes op het gletsjeroppervlak ontstaan. Het smeltwater dringt vervolgens in spleten in het ijs, waar er door bevriezing hydrofractie optreedt. De ijsplaat wordt zo verder verzwakt. Wanneer de tong van de gletsjer de vaste ondergrond verlaat en verder de zee in wordt geduwd, breekt de ijsmassa in stukken. Dit proces wordt versterkt door de hogere zeewatertemperatuur.

Op deze satellietfoto zijn de smeltwaterstromen en meertjes op de gletsjer goed te onderscheiden. Aan het ijsoppervlak ziet dat er vergelijkbaar uit met de smeltwaterafvoer van de Tommelbreen (de 'Duimgletsjer') op Spitsbergen. Foto: National Geographic MapMaker Interactive, 2020.

Een deel van het smeltwater van de Tommelbreen vindt z'n weg over het ijsoppervlak naar de Hinlopenstretet, een andere hoeveelheid dringt door scheuren diep het ijs in. Tommelbreen, augustus 2017.

"Climate change: Warmth shatters section of Greenland ice shelf", Jonathan Amos, BBC Science & Environment, 14 September 2020.

"The Nioghalvfjerdsfjorden glacier project, North-East Greenland: a study of ice sheet response to climatic change", door Henrik Højmark Thomsen, Niels Reeh, Ole B. Olesen, Carl Egede Bøggild, Wolfgang Starzer, Anker Weidick en A. K. Higgins, gepubliceerd in Geology of Greenland Survey Bulletin 176, 95–103 (1997) © GEUS, 1997.