Pool Wervel
|
In de afgelopen weken zijn grote delen van Canada en de Verenigde Staten geteisterd door hevige sneeuwval en harde, zeer koude wind uit het Noordpoolgebied. Gewoonlijk zijn de Canadezen en Amerikanen in dit gebied wel gewend aan een stevige winter, maar deze keer is het goed raak. De oorzaak is een 'werveling' in de extremen koude luchtstroom vanuit het Noordpoolgebied. Deze poolwervel, in het Engels Polar Vortex, is een gebied met lage luchtdruk boven het poolgebied, waarin de lucht zich, hoog in de atmosfeer, in tegengestelde richting ten opzichte van de draaiing van de aarde beweegt. De poolwervel komt zowel boven het Noord- als Zuidpoolgebied voor.
In een 'normale situatie' (tekening a) is er sprake van een licht meanderende luchtstroom. Door opwarming in de hogere luchtlaag kan deze meanderende luchtstroom verzwakken, waardoor de luchtstroom een meer grillig karakter krijgt (b). Extreem koude lucht kan dan ver vanuit het poolgebied in de richting van de evenaar door dringen (c). In de tekening is de straalstroom (jetstream) in roze weergegeven. |
De bevroren Gulfoss waterval op Ijsland.
|
|
Tekening gemaakt door 'Fred the Oyster' voor het artikel Poolwervel/Polar Vortex, Wikipedia.
|
|
|
|
In de rechterkant van de tekening van de NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) is weergegeven, hoe in de loop van de winter, de koude lucht van uit het Noordpoolgebied in zuidelijke richting door dringt. Bron: NOAA.
|
Samengestelde data van NASA's Atmospheric Infrared Sounder (AIRS) uit de periode van 20 tot 29 januari 2019 toont de omvang van het gebied van de extreme koude lucht uit het Noordpoolgebied boven Canada en de Verenigde Staten. In de balk is de kleurcode met de bijbehorende temperatuur (in graden Celcius) weergegeven. Bron: NASA/JPL - Caltech AIRS Project.
|
Bron: Utopia.de
Meer over de straalstroom (jet stream).
Op MeteoEarth heb je een actueel overzicht van temperaturen, bewolking, neerslag op elke plaats op aarde...
