Zeespiegelstijging
Op zaterdag 21 november is vanaf de Amerikaanse luchtmachtbasis Vandenberg in Californië de Sentinel-6 satelliet gelanceerd. De satelliet draagt de naam "Michael Freilich" en wordt in de komende jaren het belangrijkste en meest nauwkeurige meet- en observatie instrument voor het wateroppervlak van de aarde. Met de apparatuur is het mogelijk de hoogte van de zeespiegel, waar dan ook op aarde, zeer nauwkeurig te meten. De satelliet is daarmee ook voor een laagliggend land als Nederland van groot belang. De Sentinel-6 zet het werk voort, dat eerder door de ESA Copernicus Sentinel-3 werd begonnen, later aangevuld met het Amerikaans-Europese TOPEX/Poseidon en de Jason-1, 2, and 3 serie van zeespiegelobservatiesatellieten. Op dit moment voert de Jason-3, gelanceerd in 2016 de metingen uit. Topex/Poseidon begon in 1992.
Artist's impression van de Sentinel-6 satelliet. De satelliet is vernoemd naar Dr. Michael Freilich, oud-directeur van NASA's Earth Science Division. Hij heeft zich jarenlang ingespannen voor dit type zeeonderzoek. Hij overleed dit jaar. Foto: NASA.gov. Zie ook het artikel op BBC Science and Environment van 21 november 2020.
Een nauwkeurige observatie van het zeeoppervlak en de meting van de zeespiegel is van levensbelang voor Nederland. De grootste opgave is echter het beperken van een stijging van de zeespiegel. Dat kan Nederland niet alleen aan, dat vereist een wereldwijde aanpak.
|
|
In de linker figuur zijn prognoses van drie verschillende studie naar de stijging van de zeespiegel: die van het CSIRO, Hay en Dangendorf*. In de rechter figuur is de bron van het water, dat voor de zeespiegel verantwoordelijk is, weergegeven. Bijna een derde deel wordt veroorzaakt door de uitzetting van het volume van het zeewater (ten gevolge van opwarming van de aarde). Bron: Natuurmuseum Terschelling.
Een scholekster zoekt naar voedsel op een restant van het zeeklif bij Wierum. Een groot deel van de kliffen zijn in de afgelopen jaren door stormen weggeslagen. RDV2323.
Bodemdaling en Zeespiegelstijging
Voor Nederland is zowel de mate van daling van de bodem als wel de stijging van de zeespiegel van groot belang. Het is belangrijk te realiseren, dat er zowel sprake is van een absolute zeespiegelstijging, maaar ook van een relatieve stijging van de zeespiegel. De absolute zeespiegelstijging is daadwerkelijke stijging en speelt wereldwijd; een relatieve stijging is de zeespiegelstijging ten opzichte van de bodemhoogte. Relatieve zeespiegelstijging is vooral een lokaal/regionaal verschijnsel is. Over het algemeen kan men stellen, dat er in het westen van Nederland sprake is van bodemdaling. Als de zeespiegel stijgt terwijl de bodem daalt, is de relatieve stijging groter dan de absolute stijging.
Voor Nederland is zowel de mate van daling van de bodem als wel de stijging van de zeespiegel van groot belang. Het is belangrijk te realiseren, dat er zowel sprake is van een absolute zeespiegelstijging, maaar ook van een relatieve stijging van de zeespiegel. De absolute zeespiegelstijging is daadwerkelijke stijging en speelt wereldwijd; een relatieve stijging is de zeespiegelstijging ten opzichte van de bodemhoogte. Relatieve zeespiegelstijging is vooral een lokaal/regionaal verschijnsel is. Over het algemeen kan men stellen, dat er in het westen van Nederland sprake is van bodemdaling. Als de zeespiegel stijgt terwijl de bodem daalt, is de relatieve stijging groter dan de absolute stijging.
Houd het hoofd boven water
|
Zeespiegestijging is geen Nederlands probleem. Wereldwijd zijn er kustgebieden, die door de zeespiegelstijging onder water dreigen te komen. In Lagos, de grootste stad van Afrika, wonen meer dan 24 miljoen mensen. Grote delen van de stad liggen rond en net boven het gemiddelde zeeniveau. Het artikel "How Africa's largest city is staying afloat", laat zien hoe men daar de stad van verdrinking probeert te redden.
Het prototype van een drijvende school, de Makoko Floating School in Lagos, werd in 2016 weliswaar zwaar beschadigd door een storm, het idee van architect Kunlé Adeyemi leidde tot de bouw van soortgelijke drijvende constructies in Venetië en in Brugge. Bron: BBC Future, 22 januari 2021; Copyright: NLE.
|
|
Bronnen en media
- Dangendorf, S., M. Marcos, G. Wöppelmann, C.P. Conrad, T. Frederikse and R. Riva (2017). Reassessment of 20th century global mean sea level rise. PNAS, 114(23), 5946-5951.
Titelfoto: Het wad bij Holwerd. Bij eb vallen grote delen van de Waddenzee nu nog droog. Bij een stijgende zeespiegel zal dit unieke gebied verdwijnen.