De Wadden - Dynamisch Landschap
Zomer of winter, eb of vloed, springtij... bijna geen dag in het Waddengebied is hetzelfde. Ben je wel eens aan het wadlopen geweest, dan weet je, dat de ligging van prielen en geulen snel kan veranderen. Dag in, dag uit vormen water, stroming en wind het landschap.
Na de eerste herfststorm van november 2018 heeft Rijkswaterstaat op Ameland een noodzeewering aangebracht in de vorm van grote, met zand gevulde bouwmarktzakken. De bedoeling was, dat deze 'zeedijk' verdere duinafslag aan de noordwestpunt van Ameland zou kunnen voorkomen. Na de storm op Nieuwjaarsdag 2019, waarbij het grote containerschip MSC Zoe meer dan 300 containers verloor, was ook deze 'bouwmarkt zeedijk' compleet weggespoeld.
|
Zandsuppletie
Bij zandsuppletie wordt sediment, meestal zand, door middel van gespecialiseerde baggerschepen of zandpijpleidingen op bestaande stranden gespoten om deze zo te verbreden of op te hogen. Soms worden zo ook nieuwe stranden aangelegd of langs de gehele kustlijn (ook onder water) extra zand aangebracht. Zandsuppletie is in eerste instantie bedoeld als kustverdedigingsmaatregel, maar kan ook om andere redenen, bijvoorbeeld voor recreatie of natuur worden uitgevoerd. |
Foto hiernaast: Zand wordt op het strand bij Hollum aan de westkant van Ameland opgespoten. Foto: Jan Spoelstra. Bron: Leeuwarder Courant 17 oktober 2017.
|
Foto links: De buizen voor de zandpijpleiding liggen al klaar. Is deze leiding eenmaal klaar, dan wordt daarmee het zand vanaf het baggerschip op het strand gespoten. Zie ook de tekening hierboven.
|
Zandmotor
Een speciale vorm van zandsuppletie is de zandmotor. Deze nieuwe methode werd voor het eerst in 2011 door Rijkswaterstaat toegepast voor de kust van Zuid-Holland. Daar werd een groot (schier)eiland aangelegd, door het opspuiten van een enorme hoeveelheid zand. Het idee achter de zandmotor was, dat het zand van dit eiland door erosie en zeestroming vervolgens langs de hele Noordzeekust gevoerd zou worden. Op deze manier zou dat niet meer met schepen en pijpleidingen hoeven te gebeuren. Wel zou de zandvoorraad op het eiland op peil gehouden moeten worden. In de tekening hiernaast zie je een variant van de zandmotor: Vlak voor het begin van het strand wordt zand door het baggerschip gestort. Golven en zeestroming zorgen er vervolgens voor, dat het zand naar het strand wordt gevoerd. Ook de wind draagt een steentje bij, door zand tegen de duinen te blazen. Foto van het informatiepaneel bij de strandopgang bij Buren (Ameland).
Bron: Rijkswaterstaat. Meer over het kustonderhoud en de werkzaamheden van Rijkswaterstaat vind je op de website.
Met zand onze kust op orde from InfoMil on Vimeo. |
Veiligheid en bereikbaarheid
Het is voor de mensen (en de dieren) in het gebied van groot belang, dat ze er veilig kunnen wonen en werken. Iedereen kent waarschijnlijk wel de foto's en tv-beelden, die de hele wereld over gingen, toen een grote groep paarden werd verrast door het hoge water in de buitendijkse kwelder bij Marrum in Friesland. Het waren uiteindelijk amazones, die de paarden van hun vluchtplaats wisten te redden.
De diepe en soms ondiepe geulen, samen met een sterke stroming, zorgen ervoor, dat de scheepvaart niet overal even veilig is. Daarnaast vormen ze ook vaak een belemmering voor bijvoorbeeld visserschepen en veerboten. Dat leidt onder andere tot vertragingen in de veerdiensten van en naar Ameland.
De diepe en soms ondiepe geulen, samen met een sterke stroming, zorgen ervoor, dat de scheepvaart niet overal even veilig is. Daarnaast vormen ze ook vaak een belemmering voor bijvoorbeeld visserschepen en veerboten. Dat leidt onder andere tot vertragingen in de veerdiensten van en naar Ameland.
Bevaarbare Vaargeulen
Gedurende het hele jaar werkt Rijkswaterstaat aan het bevaarbaar houden van de vaargeulen van en naar de havens in het Waddengebied. Vooral op momenten van extreme lage waterstand zijn er veel vertragingen van de veerdiensten. Daarnaast wordt het voor grote zeeschepen steeds moeilijker een haven als Harlingen te bereiken.
Bronnen en media