Rocks & Minerals - uit de ruimte
De workshop Rocks & Minerals is vooral bedoeld voor leerlingen met interesse voor geologie.
We maken een reis door de tijd vanaf het begin van het ontstaan van onze aarde tot en met de dag van vandaag. We zullen zien, dat de aarde, óók dicht bij huis, een overvloed aan verborgen schatten herbergt.
We maken een reis door de tijd vanaf het begin van het ontstaan van onze aarde tot en met de dag van vandaag. We zullen zien, dat de aarde, óók dicht bij huis, een overvloed aan verborgen schatten herbergt.
Meegenomen van de maan
Apollo-astronauten brachten tussen 1969 en 1972 in totaal 382 kilogram maanstenen terug naar de aarde. De meeste liggen veilig opgeslagen in een kluis op het Johnson Space Center in Houston. Sommige worden tentoongesteld in museau. Een deel is onder geologen verspreid voor wetenschappelijk onderzoek.
Dit stukje anortosiet breccia, met een gewicht van 128 gram, is een klein brokje van een steen van 5,5 kilo, meegenomen door de bemanning van de Apollo 16 in april 1972. Het stuk maansteen is te bezichtigen in het Natural History Museum in Londen.
|
In Rijksmuseum Boerhaave in Leiden is dit stukje maansteen te bewonderen. Het werd tijdens de laatste maanmissie van de NASA, de Apollo 17, in 1973, mee terug naar de aarde genomen.
Rijksmuseum Boerhaave beschikt nog over een paar andere maansteentjes. Ze zijn door president Richard Nixon geschonken aan Koningin Juliana. In totaal hebben 135 landen in 1973 kleine maanmonstertjes cadeau gekregen, voornamelijk afkomstig van de zogeheten ‘Goodwill Rock’ uit de Apollo 17-collectie. Juliana schonk de steentjes aan het museum.
|
Uit de hemel gevallen
Op tal van plekken op onze aarde zijn gedurende de geschiedenis van onze planeet meteorieten ingeslagen, soms bestaande uit stukjes steen van enkele grammen tot gigantische brokken 'ruimtepuin' die grote inslagkraters veroorzaakten, zoals de Barringer Krater in de staat Arizona van de Verenigde Staten. We kennen de inslag op het schiereiland Yucatan in Mexico, de Chicxulub krater, die zeer waarschijnlijk een eind heeft gemaakt aan het leven van de dinosauriërs. De tot nu toe grootste ontdekte inslagkrater is die van Yarrabubba in het westen van Australië.
Klik hier voor meer over meteorieten.
Klik hier voor meer over meteorieten.
De meteoriet van Gujba
|
In dit doosje zit de 'Meteoriet van Gujba', die op 3 april 1984 bij het dorp Gujba in Nigeria uit de lucht viel. Het blijkt een heel bijzonder stukje ruimtepuin te zijn, want onderzoek heeft uitgewezen, dat de meteoriet maar liefst 4,562 miljard jaar oud is. De meteoriet is tentoongesteld in het Hunterian Museum in Glasgow, Schotland.
|
Meteoriet van het Campo del Cielo
|
In het Kristalmuseum in Borculo is één van de meteorieten te bezichtigen, die zo'n 5000 jaar geleden is ingeslagen in Argentinië. In een korte tijd moeten er tientallen meteorieten, vermoedelijk afkomstig uiten een gordel van stof en stenen tussen de planeten Mars en Jupiter. De plaats waar de meteorieten neerkwamen wordt het 'Campo del Cielo' (Land van de Hemel) genoemd. De twee, tot nu toe, grootste teruggevonden meteorieten, zijn een stuk groter dan de meteoriet op de foto. De 'Gancedo' werd in 2016 gevonden en weegt bijna 31 ton. De 'El Chaco' werd al in 1968 ontdekt en in 1980 geborgen heeft een gewicht van bijna 29 ton.
|
|
Deze meteoriet, gevonden in het 'Campo del Cielo' weegt 68 kilogram en bestaat voor het overgrote deel uit ijzer (93%) en nog een klein deel uit nikkel (7%). De relatief gladde buitenkant is ontstaan doordat de meteoriet met hoge snelheid de aardatmosfeer binnenkwam en daarbij deels smolt.