Wolken wijzen het weer |
|
Wolkenvormen
Er gaat geen dag voorbij of we zien in Nederland de meest fraaie wolken aan de lucht, zeker in het waddengebied. De grote verscheidenheid aan wolken zijn het gevolg van uiteenlopende omstandigheden, die tot hun vorming hebben geleid. Volgens een internationaal geldend systeem worden wolken in in vier families' ingedeeld:
1. Hoge wolken
2. Middelhoge wolken
3. Lage wolken
4. Verticaal ontwikkelde wolken
1. Hoge wolken
2. Middelhoge wolken
3. Lage wolken
4. Verticaal ontwikkelde wolken
Vervolgens worden wolken ingedeeld in tien 'geslachten'. Deze wolkengeslachten vallen onder een familie, of een combinatie van families. Daarnaast is er een verder onderscheid in soorten en ondersoorten.
Hoge wolken
Cirrus (Ci)
Afzonderlijke wolken in de vorm van witte, fijne draden of veren. De wolken bestaan vrijwel geheel uit ijskristallen en hebben een vezelig uiterlijk met een zijdeachtige glans.
Hoogte: tussen de 6 en 12 kilometer.
Afzonderlijke wolken in de vorm van witte, fijne draden of veren. De wolken bestaan vrijwel geheel uit ijskristallen en hebben een vezelig uiterlijk met een zijdeachtige glans.
Hoogte: tussen de 6 en 12 kilometer.
Cirrocumulus (Cc)
Een laag of bank van kleine witte wolken, zonder schaduw.
Hoogte: tussen de 6 en 12 kilometer.
Een laag of bank van kleine witte wolken, zonder schaduw.
Hoogte: tussen de 6 en 12 kilometer.
Cirrostratus (Cs)
Een doorzichtige, witachtige wolkensluier.
Een doorzichtige, witachtige wolkensluier.
Middelhoge wolken
Altocumulus (Ac)
Een laag of bank van witte of grijze wolken, meestal met schaduw.
Een laag of bank van witte of grijze wolken, meestal met schaduw.
Altostratus (As)
Een grijs- of blauwachtige wolkenlaag, die meestal de hele lucht bedekt. De zon schijnt er wazig doorheen.
Een grijs- of blauwachtige wolkenlaag, die meestal de hele lucht bedekt. De zon schijnt er wazig doorheen.
Nimbostratus (Ns)
Een grijze, vaak donkere wolkenlaag met een wazige basis, als gevolg van de neerslag uit de wolk.
Een grijze, vaak donkere wolkenlaag met een wazige basis, als gevolg van de neerslag uit de wolk.
Lage wolken
Stratus (St)
Doorgaans een grijze wolkenlaag met een vrij gelijkmatige basis.
Doorgaans een grijze wolkenlaag met een vrij gelijkmatige basis.
Stratocumulus (Sc)
Een laag of bank van witachtige- of grijze wolken.
Een laag of bank van witachtige- of grijze wolken.
Verticaal ontwikkelde wolken
Cumulus (Cu)
Een afzonderlijke, dichte wolk met scherp begrensde randen, die zich verticaal ontwikkelen in de vorm van bulten. De bovenkant van de cumulus lijkt wel op een bloemkool.
Een afzonderlijke, dichte wolk met scherp begrensde randen, die zich verticaal ontwikkelen in de vorm van bulten. De bovenkant van de cumulus lijkt wel op een bloemkool.
Cumulonimbus (Cb)
Een dichte en machtige wolkenmassa met een krachtige verticale ontwikkeling.
Een dichte en machtige wolkenmassa met een krachtige verticale ontwikkeling.
Wolkenfamilies en geslachten. Foto gemaakt in Natuurmuseum Terschelling. VRS3307.
Mooie wolken?
Heb je een mooie of bijzondere wolk gezien? Maak er een foto van en stuur hem naar ons op. Vermeld ook even waar en wanneer de foto is gemaakt.
Kelvin-Helmholtz wolken
Deze redelijk zeldzame fluctuswolken* zijn genoemd naar de natuurkundigen Hermann von Helmholtz en William Thomson. Deze laatste is beter bekend als Lord Kelvin. De beide wetenschappers hebben veel onderzoek verricht naar turbulente luchtstromingen. Ze beschreven de onstabiliteit tussen twee parallelle lagen en de interactie tussen die lagen. Die lagen kunnen twee vloeistoffen zijn, één vloeistof en één luchtlaag of twee luchtlagen. Thomson is vooral bekend als de naamgever van zijn 'Kelvin-schaal', die tot op de dag vandaag nog altijd in de wetenschap wordt gebruikt.* Fluctus is het latijnse woord voor golf.
Deze foto werd in de buurt van Auckland, Nieuw-Zeeland, gemaakt. Het gaat hier om een foto van Kelvin-Helmholtz wolken. Ze komen niet zo heel vaak voor en ontstaan wanneer de atmosfeer instabiel is. Foto: Tony Cooper. Bron: TV1 News New Zealand, 2 december 2020.
Bronnen en media
|
De allereerste Internationale Wolkenatlas werd in 1896 door het International Meteorological Committee gepubliceerd. Tegenwoordig staat de atlas, gepubliceerd door the World Meteorological Organisation online.
|
|
In de GeoGraphixs-mediatheek:
|
Bosatlas van het klimaat
Naast een grote hoeveelheid informatie over weer en klimaat in Nederland (en daarbuiten) vind je er (op bladzijde 84) ook een handige determinatietabel voor wolken.
|
|