Aardbevingen

Dagelijks vinden er in de aardkorst bevingen plaats. De meeste worden alleen door fijngevoelige apparatuur waargenomen, een aantal wordt door mensen waargenomen, bijvoorbeeld door het trillen van serviesgoed. Soms is het meer dan dat en treedt er schade op, vallen er slachtoffers. Vindt een beving in de nacht plaats, dan is de kans op grote aantallen slachtoffers aanzienlijk. Veel mensen werden bij de zware aardbeving in Turkije en Syrië in hun slaap overvallen. Ook bij de laatste beving in Herat, in het westen van Afghanistan vielen veel slachtoffers onder vrouwen en kinderen, die op het tijdstip van de beving in hun huis verbleven.
Een aardbeving is een seismische trilling ontstaan door verschuivingen in de aardkorst. Deze trillingen zijn veelal voelbaar over grote afstanden.
Seismische trillingen kunnen ontstaan door wrijving tussen afzonderlijke tektonische aardplaten. Drie veel voorkomende vormen van wrijving tussen twee tektonische platen of delen van platen, die ten opzichte van elkaar bewegen:
De foto's van deze afbeeldingen zijn gemaakt op de permanente geologiepresentatie in het Museon te Den Haag.
Op het kaartje hieronder is de vereenvoudigde situatie van Europa weergegeven. Naast de Europese liggen de Noord-Amerikaanse Plaat en de Afrikaanse Plaat.
Aardbevingen in Nederland
In Nederland is, of misschien beter, was het niet een alledaags verschijnsel: een aardbeving. Gewoonlijk denken we bij aardbevingen aan gebieden aan de rand van een tektonische plaat en niet aan Nederland. Toch werd met name het noorden van Nederland recentelijk opgeschrikt door een aantal aardbevingen. Weliswaar geen zware bevingen en geen noemenswaardige schade, maar toch….
In het geval van de bevingen in Groningen moeten we wellicht niet alleen de aarde de schuld geven, maar ons zelf. De aardbevingen zijn zeer waarschijnlijk alleen het gevolg van de grootschalige aardgaswinning in de provincie.
​In de provincie Fryslân speelt de winnining van gas een minder grote rol, maar wij hebben hier wel te maken met de winning van zout. Dit speelt vooral in het gebied van Noord-West Fryslân, waar men nu te maken heeft met een groter dan vooraf berekende bodemdaling. Ook hier is een verband met de winning van zout waarschijnlijk.

In Groningen en Fryslân leidden de bevingen en de bodemdaling tot nu toe tot relatief lichte materiële schade, maar volgens de nieuwste berekeningen is de kans op grotere schade aanwezig.
De enorme schade zoals hier in de Chinese stad Sichuan na de aardbeving op 12 mei 2008 valt echter in Groningen niet te verwachten. Foto: National Geographic.
Ook door bodemverzakking en inklinking van de bodem kan schade aan gebouwen ontstaan.
Foto: Omrop Fryslân.
Het Seismologisch Meetnetwerk Noord-Nederland registreert bevingen.
Christchurch 2011 - Zware schade en veel menselijk leed....
​In februari 2011 werd de stad Christchurch getroffen door een zware aardbeving met een serie hevige naschokken. Er was een enorme materiële schade en  verloren 195 mensen het leven. Foto: New Zealand Herald/Reuters. Klik hier voor de het artikel in de New Zealand Geographic.
Bronnen en Media
Titelfoto: De spoorlijn van Christchurch naar Picton na de aardbeving van februari 2011. Foto: New Zealand Herald/Reuters.