Stad en Land in Nederland
Een groot deel van de provincie Fryslân, maar ook van Nederland ligt beneden de zeespiegel. De zware, op Deltahoogte gebrachte zeedijk beschermt het land, de dorpen en de steden. Bijna zolang er mensen in Fryslân en Nederland wonen is er een strijd tegen het water gevoerd. Naast de gevaren, die het leven dichtbij de zee met zich brengt, bieden de zee en de grote rivieren ook tal van mogelijkheden hier een goed leven op te bouwen. Je kunt zelfs zeggen, dat we onze welvaart aan het water te danken hebben.
Op de kaart hiernaast zie je de huidige vorm van een deel van Noord-Nederland. De zwarte stippen in Fryslân en Groningen stellen terpen en wierden voor.
Door de bouw van dijken werden terpen uiteindelijk overbodig. Een groot aantal werd aan het eind van de 19e en begin van de twintigste eeuw afgegraven, omdat de vruchtbare terpaarde elders kon worden gebruikt als 'kunstmest'. Tegenwoordig gebeurt dat gelukkig niet meer. De overgebleven terpen zijn nu beschermde monumenten. In de laatste paar jaren zijn er in het gebied van de grote rivieren in Midden-Nederland weer terpen aangelegd. Dat lijkt op zich vreemd, maar ze zijn wel erg praktisch. Meer hierover in §2. |
Terpen en wierdenland. Foto van kaart in Museon, Den Haag.
De bewoners van een terp brengen hun vee in veiligheid terwijl een stormvloed het kweldergebied overspoelt. Foto: Expositie Terpen in het Westerkwartier, in de kerk van Niehove.
|
Media
SchoolTV Beeldbank:
|
Bronnen
Het Ir. D.F. Wouda gemaal in Lemmer zorgt in tijden van hoge waterstanden in de Friese boezem, dat wij droge voeten houden. Het gemaal is het grootste nog werkende stoomgemaal in de wereld en staat op de Wereld Erfgoed Lijst van de UNESCO. Foto: Jeffrey Dijkstra, F3A.
Animatie zeekleilandschap
Zee - golvende kracht op het vlakke land
Rivieren - stromende kracht
Waterschappen - Waterschappen.nl
|