|
Een stad kan niet zonder water - een stad kan zonder water niet groeien.
Nederlandse steden kwamen tot bloei en groei dankzij hun ligging aan waterwegen. Over het water kon handelswaar en voedingsmiddelen van en naar de stad vervoerd worden. Nederlanders en water zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Of het nu dichtbij huis is, of verder de wereld in. De elf Friese steden, danken hun ontwikkeling voor een groot deel aan de handel over water. Dat geldt niet alleen voor de havenstad Harlingen. 
Harlingen in 1664, zoals opgenomen in de 'Beschrijving van Heerlijkheid van Friesland' door Bernardus Schotanus a Sterringa.
|
Dejima, de Nederlandse handelspost bij de Japanse stad Nagasaki. Foto gemaakt van een dia in het Sieboldhuis, Leiden.
|
|
Wat is een stad ?
Wat maakt een stad een stad ? Wanneer spreek je van een stad ? Bijna Iedereen in Nederland kent de Friese steden, al was het alleen maar vanwege de Elfstedentocht. Bij plaatsen als Harlingen, Franeker of Leeuwarden kunnen we ons iets voorstellen als we het over het begrip stad hebben. Maar neem nu de stad Sleat (Sloten), dat slechts rond de 1000 inwoners telt. Een dorp als Drachten is beduidend groter en heeft meer 'stedelijke voorzieningen' dan Sleat. Dat het nog kleiner kan, bewijst de reportage over Tilt Cove in Newfoundland and Labrador, in het oosten van Canada. De stad telt slechts 4 inwoners.... |
De kleinste Canadese stad telt 4 inwoners.
Bron: BBC News. |
Verstedelijking en Stedelijke gebieden - belangrijke begrippen
|
Urbanisatie: De trek van mensen naar de stad vanaf het omliggende platteland. Ook wordt hiermee de toename van het percentage in steden wonende mensen aangeduid.
De ontwikkeling dat steeds meer mensen zich in of rondom een stad (suburbs) gaan vestigen. Ook wel verstedelijking genoemd. Synoniem van verstedelijking = ( Engels) Urbanization. |
Suburbanisatie: De trek van de stedelijke bevolking vanuit de grote stad/agglomeratie naar de directe omgeving van die stad/agglomeratie. Tijdens de suburbanisatiefase van het verstede- lijkingsproces was deze trek het omvangrijkst. Suburbanisatie heeft niet alleen betrekking op de migratiebeweging van de bevolking, maar op alle stedelijke activiteiten. De suburbanisatie is vooral toegenomen toen de welvaart steeg en de automobiliteit toenam.
Synoniem van suburbanisatie = ( Engels) Suburbanization. |
Re-urbanisatie: De laatste twintig jaar heeft de overheid steden weer aantrekkelijk gemaakt als woongebied. Vooral de oude centra hebben een opknapbeurt gehad. Lege plekken zijn volgebouwd met luxe appartementen. Leegstaande gebouwen zijn geschikt gemaakt voor bewoning.
Sommige mensen uit het landelijke gebied verhuizen weer terug naar de stad. Synoniem van re-urbanisatie = ( Engels) Re-urbanization. |
|
Agglomeratie: Een centrale stad met de eraan vastgegroeide randgemeenten of voorsteden; het vormt dus een ruimtelijk aaneengesloten geheel. Agglomeraties zijn hoofdzakelijk ontstaan tijdens de urbanisatiefase van het verstedelijkings proces.
|
Stadsgewest: Een centrale stad/agglomeratie met de er omheen liggende gemeenten. Een stadsgewest is niet ruimtelijk aaneengesloten, maar wel een functionele eenheid. Door de intensieve relaties (bijvoorbeeld: woon-werkverkeer, gerichtheid op de stad wat betreft de voorzieningen ) functioneert een stadsgewest als een eenheid.
|
Stedelijk gebied: Een stedelijk gebied is een gebied met een ten opzichte van de omgeving verhoogde urbanisatiegraad, waar steden en/of stadsgewesten (bijna) aan elkaar zijn vastgegroeid.
|