De mammoetsteppe
De mammoetsteppe of toendrasteppe is een uitgestrekte, nagenoeg boomloze, vlakte met in de zomer groene graslanden met bloeiende planten. Dat was de mammoetsteppe hier in Nederland. Het was er droog. Veel van het water op aarde was opgeslagen in enorme ijskappen en gletsjers, hierdoor lag de zeespiegel zo laag, dat de Noordzee niet bestond. De mammoetsteppe moest veel grazers voeden. Mammoeten alleen al aten 250 kilo gras en andere planten per dag.
Gedurende het Pleistoceen veranderde het klimaat voortdurend. Warmere en koudere perioden wisselden elkaar af. Tijdens koudere perioden van het Pleistoceen, met name in het Weichselien en het Saalien, bedekte een steppelandschap vrijwel het hele noordelijk halfrond. Het was echter geen steppelandschap zoals we dat nu op een aantal plaatsen op de aarde aantreffen. Meest kenmerkende aan het landschap was wel het ontbreken van bomen. Daarvoor was het te koud. Hooguit groeiden er struiken. Tot de overheersende plantensoorten behoorden grassen, zegge, kruidachtige planten, dwergberk en poolwilg. Recent gepubliceerde studies op basis van pollenonderzoek in permafrost-gebieden tonen dat kruidachtige planten tijdens de laatste ijstijd tot 63% van de flora innamen met daaronder soorten als weegbree en chrysanthemum. Ongeveer 27% van de vegetatie bestond uit grassen.
In tegenstelling tot de noordelijke toendra, heersten er in grote delen van dit steppelandschap lichtomstandigheden van de gematigde breedten, waardoor een soortenrijke en vooral voedselrijke vegetatie kon ontstaan. De nabijheid van grote gletsjers bracht de vorming van hogedrukgebieden met zich mee, die het gebied een relatief hoog aantal zonuren bezorgden.
Deze bijzondere vorm van steppe wordt aangeduid als steppetoendra of mammoetsteppe. We zullen hier verder de naam mammoetsteppe gebruiken.
In tegenstelling tot de noordelijke toendra, heersten er in grote delen van dit steppelandschap lichtomstandigheden van de gematigde breedten, waardoor een soortenrijke en vooral voedselrijke vegetatie kon ontstaan. De nabijheid van grote gletsjers bracht de vorming van hogedrukgebieden met zich mee, die het gebied een relatief hoog aantal zonuren bezorgden.
Deze bijzondere vorm van steppe wordt aangeduid als steppetoendra of mammoetsteppe. We zullen hier verder de naam mammoetsteppe gebruiken.
Bronnen en media
Hier vind je meer over de dieren op de mammoetsteppe:
Meer over Nederland in en na de Ijstijd vind je in R&M Ijstijden en Nederland na de Ijstijd.
|
Vroege Vogels (BNN VARA) heeft een podcast gemaakt, waarin je wordt meegenomen naar het verre verleden. In aflevering 1 ja je terug naar de geluiden van de dieren van de mammoetsteppe.
In aflevering 2: de poolwoestijn Aflevering 3: van toendra naar taiga
|
|
Titelfoto: Impressie van de eindeloze kale vlakten met een kudde rondtrekkende mammoeten in de vaste tentoonstelling in het Drents Museum in Assen.