KAART
Een wereld zonder kaarten is onvoorstelbaar, al helemaal voor een aardrijkskundige... Er zijn tal van redenen om een kaart te maken en voor het gebruik daarvan nog veel meer. De meest simpele is misschien wel het kaartje, dat je op jouw route van A naar B brengt. Hoe je het ook bekijkt, een kaart is altijd een vereenvoudigde én verkleinde weergave van de werkelijkheid. Dat betekent, dat de kaartmaker elementen uit die werkelijkheid weg moet laten en of deze moet vervangen door symbolen. Hij bepaalt welke elementen wél en welke niet op de kaart worden aangebracht. Dat gebeurt in de meeste gevallen met de beste bedoelingen en betracht hij de grootst mogelijke zorgvuldigheid. Er zijn echter voorbeelden waar kaarten bewust worden geproduceerd om mensen te manipuleren, een oorlog te rechtvaardigen of voor een andere (politieke) reden te gebruiken, of zo je wilt te misbruiken.
In een tijd waarin moeilijker geschiedenissen zoals slavernij onder een vergrootglas liggen, worden kaarten op nieuwe manieren ingezet. Ze worden gebruikt in de strijd tegen onderdrukking en machtsmisbruik en om kritiek te leveren op de manier waarop de geschiedenis wordt verteld.
In een tijd waarin moeilijker geschiedenissen zoals slavernij onder een vergrootglas liggen, worden kaarten op nieuwe manieren ingezet. Ze worden gebruikt in de strijd tegen onderdrukking en machtsmisbruik en om kritiek te leveren op de manier waarop de geschiedenis wordt verteld.
Verschillen in kennissystemen, vroeger en nu, bepalen de manier waarop wij kaarten maken en gebruiken.
De middeleeuwse plattegrond van Berlikum aan de Middelzee, zoals opgenomen in de De Robles Atlas maakt gebruik van een andere cartografische techniek en uitvoering dan bijvoorbeeld de kaart 'Bush Turkey Dreaming' van Biddy Long Nungarrayi. Plaatsbeschrijving en plaatsbepaling kunnen op verschillende manieren in kaart worden gebracht. Dit schilderij toont 'een dreaming' van de Warlpiri-mensen uit de Northern Territory in Australië. Hierop zingen en dansen de vrouwen als deel van een ceremonie over de Boskalkoen wanneer die van waterpoel naar waterpoel reist om zich te voeden. De cirkels staan voor bestaande waterpoelen. |
Bellechon (Berltsum/Berlikum) op een kaart in de Robles Atlas.
|
'Bush Turkey Dreaming', Biddy Long Nungarrayi (1932), Australië, ca 2005; acryl op canvas; Collectie Wereldmuseum Leiden 7106-504 (RDV2634).
We laten je hier in GeoGraphixs KAART kennismaken met de geschiedenis van de cartografie en de verscheidenheid aan kaartvormen en projecties, van de oudst bekende kaart tot de meest recente digitale kaart..... van de rijkversierde en met de hand ingekleurde kaarten tot de kaarten, die je dagelijks in Google Maps en andere apps gebruikt.
GeoGraphixs KAART bestaat uit drie onderdelen:
GeoGraphixs KAART bestaat uit drie onderdelen:
KAART in soorten en maten - KAART maken - KAART lezen en gebruiken
KAART in soorten en maten
Er worden al heel lang kaarten door mensen gemaakt en gebruikt. Misschien is de kaart wel net zo oud als de mensen. We kijken naar de geschiedenis en de ontwikkeling van de kaart, de kaartmakers, kaartprojecties en de verschillende soorten kaarten. Hier vind je in 'Wereld in Kaart' diverse links naar kartografie in binnen- en buitenland.
KAART maken
Hoe worden kaarten gemaakt en hoe kun je zelf een kaart maken. Wat maakt jouw kaart tot een goede kaart? Welke schaal, welke projectie kies je?
KAART lezen en gebruiken
Wat heb je nodig om een kaart te kunnen lezen en te gebruiken? We hebben diverse workshops en opdrachten voor je klaar staan.
KAART
in soorten en maten |
KAART
maken |
KAART
lezen en gebruiken |
Tot oktober 2023 was er in Wereldmuseum Leiden (Museum Volkenkunde) een tentoonstelling over kartografie: KAARTEN: NAVIGEREN EN MANIPULEREN
De tentoonstelling toonde de variatie van kaarten van over de hele wereld. Het werk van hedendaagse (kartografische) kunstenaars met nieuwe perspectieven op de thema's in de tentoonstelling in samenhang met historische kartografie. Zijn kaarten wel zo waarheidsgetrouw als de maker wil doen geloven of zit er een andere boodschap achter?
Kaarten: navigeren en manipuleren was te zien van 21 oktober 2022 t/m 29 oktober 2023. Binnenkort is een overzicht beschikbaar en hebben we een workshop op basis van deze tentoonstelling voor je klaar staan.
De tentoonstelling toonde de variatie van kaarten van over de hele wereld. Het werk van hedendaagse (kartografische) kunstenaars met nieuwe perspectieven op de thema's in de tentoonstelling in samenhang met historische kartografie. Zijn kaarten wel zo waarheidsgetrouw als de maker wil doen geloven of zit er een andere boodschap achter?
Kaarten: navigeren en manipuleren was te zien van 21 oktober 2022 t/m 29 oktober 2023. Binnenkort is een overzicht beschikbaar en hebben we een workshop op basis van deze tentoonstelling voor je klaar staan.
Karooya, AMUU.